شیوع چاقی و اضافه وزن به میزان هشدار دهنده ای در ایران رو به افزایش است که به واسطه توسعه شهرنشینی، تغییر در شیوه زندگی، الگوهای مصرف غذایی و کاهش فعالیت بدنی پدیدار گشته است. چاقی بر روی سلامت روح و روان در سنین کودکی، جوانی و بزرگسالی تاثیر به سزائی دارد. جوانانی که وزن مناسبی ندارند معمولا از فعالیت در جامعه خودداری می کنند که این فرایند باعث به وجود آمدن اختلالات روانی می گردد. با این حال اهمیت چاقی بیشتر به دلیل تاثیر آن در بروز بیماری های غیر واگیر مثل بیماری های قلبی- عروقی، دیابت، فشار خون و حتی سرطان ها است. چاقی به واسطه این بیماری ها خسارت جبران ناپذیری بر سلامت می گذارد. مدارک موجود نشان می دهد اضافه وزن با خطر ایجاد ۶۵-۷۰ درصد افزایش فشار خون شریانی همراه است. در حقیقت چاقی و اضافه وزن قابل شناسایی، پیشگیری و درمان است و تشخیص زودرس آن امکان مداخله به موقع را فراهم می آورد. یافتن علت اصلی تغییر وزن و رفتار تغذیه ای نامناسب می تواند در رسیدن به وزن واقعی و مناسب کمک کننده باشد. در افراد چاق یا با مشکل اضافه وزن می توان با مداخلات تغذیه ای مناسب و تمرینات ورزشی، وزن را به حالت متعادلی رساند. استفاده از رژیم های غذایی متعادل کم کالری و افزایش فعالیت فیزیکی بدنی، می تواند موجب کنترل چاقی شود. مطالعات نشان داده است برای دست یابی به هدف اولیه درمان چاقی لازم است، میزان کاهش وزن، معادل ده درصد وزن اولیه باشد. این مقدار کاهش سبب می شود که عوامل خطر مرتبط با چاقی کاهش یابد و پس از رسیدن به این حد باید برای کاهش وزن بیشتر اقدام شود. پس از شش ماه درمان برای کاهش وزن، باید اولویت را به نگه داری و حفظ وزن داد.
در کل باید گفت بهترین شیوه درمانی در اضافه وزن و چاقی، درمانی است که به طور هم زمان شامل اصلاح در رژیم غذایی، تغییر در فعالیت بدنی و رفتار درمانی باشد. انواع رژیم های غذایی برای درمان چاقی وجود دارد که رعایت رژیم غذایی صرف نظر از نوع رژیم غذایی که مورد استفاده قرار گرفته است، نقش مهمی در کاهش وزن ایفا می کند. در کل رژیم غذایی باید به گونه ای باشد که انرژی دریافتی فرد کمتر از مصرف انرژی باشد.
منابع:
مقاله تغذيه و رژيم درماني در چاقي، مجله دیابت و متابولیسم ایران، دوره ۱۲، شماره۵
مقاله تاثير مداخلات تغذيه اي و فعاليت فيزيکي بر کاهش وزن و تناسب اندام، مجله دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه، دوره ۱۵، شماره ۶