
اختلال نقص توجه/ بیش فعالی (ADHD) یکی از رایج ترین و عمومی ترین اختلالات رفتاری و مشکلات روان شناختی کودکان است که بدون درمان، تنها یک سوم کودکان می توانند با علائم خود سازگار و منطبق باشند و مابقی آنها مستعد بروز مشکلات ثانویه خواهند بود. اگر این کودکان به حال خود گذاشته شوند، در آینده رفتارهای ضداجتماعی از خود بروز خواهند داد؛ به طوری که این اختلال ممکن است عامل خطری برای سازگاری پایین در زندگی اجتماعی بزرگسال باشد. مطالعات صورت گرفته طی دهه گذشته نشان داده است که این اختلال با افزایش سن از بین نمی رود و در بزرگسالی نیز یک اختلال روانی شایع می باشد به طوری که بزرگسالان نیز مانند کودکان از این اختلال رنج می برند و این امر می تواند در تمام سطوح اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی مشاهده شود. لازم به ذکر است بهبودی در صورت وقوع معمولا بین ۱۲ تا ۲۰ سالگی اتفاق می افتد و پیش از ۱۲ سالگی، بسیار نادر می باشد. گاهی نیز علائم در بلوغ بهبود می یابد؛ اما در ۶۰ درصد موارد پس از بزرگسالی نیز ادامه پیدا می کند. معمولا با افزایش سن، پرتحرکی کمتر شده؛ اما اختلال تمرکز و رفتارهای ناگهانی می تواند باقی بماند. شایان توجه است که اختلالات خواب به طور گسترده ای در این افراد مشاهده می شود. این اختلال دارای انواع مختلفی است: نوع عمدتا کم توجه، نوع عمدتا بیش فعال - تکانش گر و نوع ترکیبی؛ بنابراین، این اختلال دارای متغیرهایی در سه بعد حرکتی (بیش فعالی)، شناختی (نقص توجه) و تکانشی(تکانشگری) است. امروزه، میدانیم که هیچ متغیری را به تنهایی نمی توان عامل تکوین و پیدایش ADHD دانست. دسته ای از شواهد نشان میدهند که ژنهای دخیل در انتقال دادن دوپامین در ایجاد این اختلال نقش دارند. از سوی دیگر، نتایج موجود حاکی از نقش و حدود علل رفتاری و محیطی در بروز این اختلال می باشند. علاوه بر این، برخی از متخصصان به این نتیجه رسیده اند که اختلال مذکور در اثر نارسایی در بازداری رفتاری به وجود می آید. در الگوی بازداری رفتاری گفته می شود که این کودکان دارای مشکلاتی اساسی در کارکردهای اجرایی و عدم مهارت کافی و توجه لازم برای پرداختن به پیامدهای رفتاری خود می باشند. چنین کودکانی به طور مداوم مرتکب اشتباهات نسنجیده ای شده و به افرادی خجالتی، منزوی و غیر محبوب در بین دوستان خود تبدیل مي شوند. کاربرد تکنيک هاي يوگا و بازي درماني و نيز ترکيب اين دو شيوه باعث کاهش رفتارهاي نامناسب و افزايش ميزان توجه در کودک بيش فعال مي شود؛ زيرا از يک سو آثار مثبت بازي درماني در تخليه هيجاني کودکان، يادگيري شيوه هاي مختلف حل مساله و کنترل رفتار به طور مسئولانه اثر داشته و از سوي ديگر، آثار تمرين يوگا در اين گروه سبب افزايش اثر اين مداخله مي شود. تحقيقات نشان داده است که آموزش يوگا به والدين کودکان مبتلا به نقص توجه/ بيش فعالي باعث کاهش اضطراب کودکان و مادران آنها مي شود.