جهت بررسي باليني مشکلات خواب به اين روش عمل مي شود که ابتدا تاريخچه دقيق از خواب که مهمترين قسمت تشخيص مشکلات خواب را شامل مي گردد، گرفته مي شود. سپس يک معاينه فيزيکي و نورولو‍ژيک در تمام بچه ها صورت مي گيرد. همچنين معاينه عصبي- تکاملي نيز به خصوص در مواردي که اختلال هاي تکاملي وجود دارد، به عمل مي آيد. معاينات باليني تنها در موارد خاص صورت مي گيرد. بررسي هاي آزمايشگاهي هم ممکن است در برخي موارد ضرورت يابد.
- بي خوابي: خودداري از رفتن به رختخواب، مشکلات شروع خواب و تداوم آن در بين کودکان شايع است. تکه تکه شدن خواب و بي خوابي متناوب در طول شب در شيرخواران و کودکان نوپا طبيعي مي باشد و ممکن است تا حدود ۳۳ درصد در کودکان ۱ تا ۲ سال مشاهده گردد. تغذيه طي شب ممکن است باعث افزايش اين مشکل شود به خصوص به دليل آن که افزايش دريافت مايعات منجر به افزايش ادار کردن گرديده و اين امر، بي خوابي در طول شب را شدت مي بخشد. همچنين سندرم کوليک شيرخواران همراه با بيدار شدن نوزاد در طول شب است. حالاتي نظير بازگشت معدي- مري و احتمالا آلرژي غذايي از دلايل طبي بي خوابي در شيرخواران و نوپاها مي باشد. بچه ها در سن مدرسه و قبل از مدرسه علل بيشتري از بي خوابي را دارا هستند. برخوردهايي که در طول روز وجود دارد، مي تواند منجر به بي خوابي شبانه گردد، همچنين در نظر گرفتن متن خانواده و رفتار والدين قابل اهميت است.
- خواب آلودگي: خواب آلودگي شديد در روز به خصوص در اواسط دوران کودکي مساله قابل اهميتي است. معمولا اين حالت توس محروميت خواب به وجود مي آيد. اين مساله ممکن است در اثر کاهش طول کلي خواب باشد و يا قطع خواب، موجب خواب آلودگي در روز شود. بچه هايي که به شدت خواب آلوده هستند، اغلب در ماشين به خواب مي روند اما ممکن است در ساير مکانها از جمله مدرسه و يا حتي در هنگام خواندن کتاب به خواب روند. نارکولپسي حالت مزمن خواب آلودگي شديد در روز است و بسيار جدي است و اغلب در بچه ها و نوجوانان تشخيص داده مي شود. اين حالت خيلي نادر و به طور متوسط بين يک تا چهار درصد است.
- اختلال هاي تنفسي وابسته به خواب: مشکلات تنفسي وابسته به خواب نيازمند تشخيص و ارزيابي دقيق است. آپنه خواب شامل عدم تنفس موثر به هنگام خواب مي باشد و ممکن است از انسداد کامل يا نسبي راه هاي هواي ناشي شود و يا عدم کنترل مرکز عصبي تنفسي موجب آن گردد و يا هر دو عامل نقش داشته باشد. آپنه به عدم عبور هوا از راه بيني - دهاني به مدت بيش از ۱۰ ثانيه گفته مي شود. آپنه خواب اغلب به دليل صداي بلند، خرناس هاي شبانه و يا وقفه هاي مشاهده شده در تنفس پوشيده مي ماند.
- کابوس شبانه: کابوس شبانه د ر مرحله آرام خواب اتفاق مي افتد و به عنوان حملات اضطراب- رويا تقسيم بندي مي گردد. به نظر مي رسد علت آن شبيه ساير علل وابسته به اضطراب باشد. بچه ها و افراد بالغ معمولا قادر خواهند بود که متن کابوس شبانه را، حداقل بلافاصله پس از بيداري، گزارش نمايند. براي بهبودي کابوس هاي شبانه گاه گاهي اطمينان دادن و توجه دادن به گذرا بودن عامل استرس کافي است. اگر کابوس شبانه شديد باشد و يا به صورت متناوب اتفاق افتد، موجب تداخل با زندگي روزانه و يا عملکرد طبيعي فرد مي شود. در بعضي از موارد، برخي داروها نيز مي توانند باعث کابوس شبانه شوند.