عمل زیبایی بوتاکس که به منظور برطرف کردن چین و چروک های صورت انجام می گیرد؛ یکی از محبوبترین عمل های زیبایی در جهان است. بوتاکس یک سم عصبی (نورو توکسین) است که از سم بوتولینیوم توکسین گرفته می شود. بوتولینیوم توکسین یکی از انواع پروتئین های طبیعی بدن است که باعث آرامش ماهیچه های مختلف بدن می شود.  بدین صورت که، بوتولینیوم توکسین مانع ارسال سیگنال های مغز به ماهیچه می شود. البته این جلوگیری دائمی نیست و حداکثر ۳ الی ۴ ماه ماندگاری دارد. وقتی که سیگنال از مغز به ماهیچه نمی رسد، ماهیچه دیگر منقبض و منبسط نمی شود. در نتیجه باعث صاف و ملایم شدن چین  و  چروک و خطوط خنده روی صورت می شود.

این نوع ترکیبات به دو دسته کلی تقسیم می شوند:

الف- ترکیبات فلج کننده؛ که با فلج کردن عضلات پیشانی یا دور چشم، اسپاسم آن ناحیه را رفع می کنند و مانع از انقباض عضلات می شوند، بنابراین باعث رفع چروک و گاه بالا بردن ابروها می شوند و طول اثرشان بین ۳ تا ۶ ماه می باشد. ب- ترکیبات پُرکننده؛ که با پرکردن شیارها باعث پرشدن چروک ها مثل پركردن خط خنده، رفع لاغری دست و صورت، گودی زیر چشم ها، افزایش حجم لب، گونه، چانه و نیز اندام (سینه و...) می شوند و این ترکیبات حتی برای پر کردن فرورفتگی های ضایعاتی چون سالک و نیز تغییرات محدود در حالت بینی، کاربرد دارند.
ترکیبات پرکننده به دو نوع موقت و دائم تقسیم می شوند:
ژل ها ترکیباتی هستند که چروک های عمیق و گودی ها را پر کرده و از آن ها برای برجسته کردن گونه و لب استفاده می شود. اثرشان بین ۶ ماه تا ۶ سال می باشد. ژل های موقت بین ۶ تا ۱۸ ماه و ژل های دائم حداقل تا ۶ سال ماندگاری دارند. ژل های موقت مثل کلاژن ها و هیالورونیک اسیدها بوده و اسامی مختلفی مانند ژوودرم، روفیلان، رستيلن، ماتریدکس و... دارند.

انواع بوتاکس:
۱- دیسپورت: دیسپورت انگلیسی محلولی تزریقی است که برای رفع چین و چروک صورت استفاده می شود.
۲- زئومین: زئومین برای رفع خط اخم و چین و چروک صورت تزریق می شود و از آنجا که بر خلاف اکثر مواد تزریقی نیازی به سرد نگه داشتن ندارد؛ مورد اقبال پزشکان است.
۳- نورونوکس: نورونوکس در عضله‌ها تزریق می‌شود و اثر جوانسازی مطلوب را با مسدود کردن انتقال تکانه‌های عصبی به ناحیه‌های تزریق شده به جا می‌گذارد. این تزریق فعالیت عضلات ایجاد کننده چین و چروک صورت را کاهش می‌دهد.
۴- کنیتوکس (بوتاکس چینی): کنیتوکس برای درمان بسیاری از چین و چروک‌های صورت مانند چین و چروک دور چشم، خط خنده، چروک پیشانی و خط اخم کاربرد دارد. و اسامی متفاوتی همانند درماتوکس، لینوریز و ریفاین دارد.
۵- درماتوکس: درماتوکس یکی از فرمولاسیون‌های مخصوص جوانسازی و مراقبت از پوست است که کاربردهای گسترده‌ای دارد. محصولات مختلفی از درماتوکس برای هر نقطه از بدن طراحی شده است که از آن جمله می‌توان به لوسیون مرطوب کننده و تونر بستن منافذ پوست اشاره کرد.
۶- مسپورت (بوتاکس ایرانی مصپورت): مسپورت (مصپورت) خط اخم متوسط تا شدید بین ابروها را به طور موقت از بین می‌برد. مسپورت ساخت ایران است.

چگونه بوتاکس اصل و تقلبی را از هم تشخیص دهیم؟
۱- بوتاکس ارزان، یک هشدار برای تقلبی بودن آن است.
۲- اعتبار مطب و دکتر و رضایت مراجعین قبلی را بسنجید.
۳- از متخصص بخواهید ویال بوتاکس را به شما نشان دهد.
۴- بطری باید دارای هولوگرام باشد و بسته بندی بطری هم باید دارای لوگو برند یا بوتاکس باشد.
عوارض بوتاکس:

مشکلات زودرس بوتاکس شامل، افتادگی پلک، عدم تقارن صورت، ترس از دریافت سم، میاستنی گراویس( یک اختلال عضلانی است که با ضعف و احساس خستگی مشخص می گردد از هر ده هزار نفر ۲ تا ۷ نف ربه آن مبتلا می شوند) و عوارض دیررس آن ابتلاء به اختلالات، ادراک عاطفی و هیجانی بر اثر فلج شدن عضلات صورت و ناتوانی در ابراز واکنش مناسب به موقعیت های مختلف عاطفی و هیجانی می باشد.  گاها" ممکن است فلج عضلات محیطی  صورت سبب ایجاد تغییرات دائمی در مرکز پردازش احساسات در سیستم اعصاب مرکزی فرد انجام دهنده بوتاکس منجر گردد. آنچه در مورد طبیعی بودن بوتاکس مهم است، این است که لکه و کبودی را روی پوست بر جای نگذارد، حالت ابروها را به میزان زیادی دچار تغییر نکند و پوست صورت را به گونه‌ای تحت تأثیر قرار ندهد که قادر به بروز هیچ یک از احساس شادی، غم و خشم نباشید. مسلماً بررسی هر چه بیشتر عوارض بوتاکس برای افرادی که دفعه اول می‌خواهند به سراغ آن بروند، حساسیت بیشتری دارد.

فواید بوتاکس:
۱- درمان میگرن: بوتاکس عضلات را آرام می کند و به از بین رفتن درد و تنش های مکرر سردرد کمک می کند.
۲- فلج بل: فلج بل به دلیل آسیب و صدمه به اعصاب صورت است و این، باعث می شود که ماهیچه های اطراف ضعیف شوند و نیمی از صورت افت کند. بوتاکس را نیز می توان به صورت های آسیب دیده تزریق کرد و ماهیچه های صورت که منقبض شده اند را بهبود بخشید و تعادل بهتری را ایجاد کرد.
۳- عرق ناشی از استرس: عرق ناشی از استرس، اغلب کمی بیشتر از عرق معمولی است. بوتاکس می تواند مشکلات عرق ریختن شما را به مدت چند ماه کاهش دهد.

۴- بزرگ شدن پروستات: با تزریق بوتاکس مناسب به غده پروستات مردانی که دچار بزرگ شدگی پروستات هستند، تا یک سال مردان احساس آسودگی کرده و تکرر ادار و عفونت های ادراری را کاهش می دهد.
۵- بی اختیاری ادرار: مشابه بزرگ شدن پروستات؛ تزریق بوتاکس به افرادی که دچار بی اختیاری ادار یا نشت ادرا از مثانه هستند، کمک می کند.
۶- انحراف چشم: انحراف چشم وضعیتی است که چشم ها در یک مسیر حرکت نمی کنند و طبق تحقیقات انجام شده، ثابت شده است که بوتاکس در درمان این اختلال چشمی موثر خواهد بود.

۷- درمان اسپاسم شدید گردن: تزریق بوتاکس، دردرمان اختلالی به نام دستونی گردن موثر است.

منبع: مقاله نقش ابعاد تصویر بدنی، حمایت اجتماعی و اعتقادات مذهبی در پیش بینی انجام عمل زیبایی بوتاکس؛ مجله دانشگاه علوم پزشکی مازندران شماره ۱۴۴