کلمه بیوتکنولوژِی نخستین بار در سال ۱۹۱۹ از سوی کارل ارکی به مفهوم کاربرد علوم زیستی و اثر متقابل آنها در فناوری های ساخت بشر به کار برده شده است. اساس و پایه بیوتکنولوژی جدید را می توان انتقال ژن های یک موجود به موجود دیگر و فعال ساختن آنها در موجود جدید دانست. این فناوری رو به گسترش بوده و امروزه به سرعت در صنایع و کشاورزی ورود نموده است؛ همچنین در جهت پاکسازی محیط های آبی، خاکی و هوا به محیط زیست خدمت رسانی می کند. یکی از بهترین راه کارهای حذف آلودگی های محیط زیست، تجزیه زیستی با استفاده از میکروارگانیسم ها و گیاهان می باشد.
بیوتکنولوژی علم و فناوری کلیدی است که در حوزه های مختلف محیط زیست با سرعت زیادی در حال تحقیق و توسعه است. بیوتکنولوژی محیط زیست در واقع این امکان را به ما می دهد که با بکارگیری توانمندی زیست کاتالیزورهای گیاهی و میکروارگانیسم های (مخمرها، قارچ ها و باکتری ها) طبیعی و نوترکیب، به حفظ و ارتقای محیط زیست کمک کنیم. در این راستا بیوتکنولوژی با استفاده از فناوری مهندسی ژنتیک و دی ان ای نوترکیب کمک به توسعه میکروارگانیسم ها و گیاهانی کرده است که در پالایش آلودگی زیست محیطی از قبیل آلاینده های خاک و آب و حذف هیدروکربن های نفتی و فلزات سنگین بسیار موثر بوده و توانسته است موجودات دست ورزی شده ژنتیکی با راندمان و کارایی بالایی تولید کند. همچنین با ایجاد فناوری های پیشرفته مربوط به تولید سوخت های زیستی و بیوپلاستیک ها، کمک قابل توجهی جهت حفظ سلامت و جلوگیری از آلودگی محیط زیست نموده است. در زمینه کشاورزی هم بیوتکنولوژِی با افزایش میزان و کیفیت تولید، کاهش هزینه تمام شده و نیز کاهش مشکلات زیست محیطی بسیار موثر واقع شده است. ظرفیت های بیوتکنولوژی در کشاورزی وسیع بوده و باعث جایگزینی بسیاری از کودهای شیمیایی و سموم و آفت کش ها می شود.