جستجوگرهاي مادون قرمز در طي جنگ هاي چند دهه اخير همواره به عنوان يك سلاح كارا در مقابله با تجهيزات نظامي و مخصوصاً هواپيماها و بالگردهاي مهاجم به كار رفته اند به دليل موفقيت و كارايي اين جستجوگرها، همواره ايده مقابله با آنان به عنوان يك مسئله مهم مطرح بوده است. جستجوگر مهمترين قسمت در موشكهاي مادون قرمز مي باشند. جستجوگر توسط يك آشكارساز مادون قرمز انرژي حرارتي هدف را حس كرده و توسط سيستم هدايت مسير خود را در جهت تعقيب هدف اصلاح مي نمايد جستجوگر بايد در تمامي طول مسير هدف را رديابي نمايد به كارگيري هرگونه تجهيزات و روشهايی براي ايجاد اختلال در اين رديابي كه موجب انحراف جستجوگر از مسير درست و از دست دادن هدف شود، اقدامات متقابل مادون قرمز ناميد مي شود. تقريباً كليه اقدامات متقابل مادون قرمز بر دو مفهوم اصلي مبتني مي باشند اين دو عبارتند از:
- ایجاد اهداف کاذب یا دروغین جهت گمراه کردن جستجوگر و ردیابی هدف کاذب
- حذف کردن و یا تضعیف ارسال تشعشعات هدف به آشکارساز جستجوگر یا دستگاه شناسایی
يكی از اين اقدامات خنك سازي نقاط گرم هدف با استفاده از سامانه هواي دمنده خنك است كه موجب خنك شدن سطح در معرض ديد مي شود و تا حدودي از دقت ردياب ها كاسته مي شود اين سامانه ها با دميدن هواي خنك روي خروجي هاي هواي گرم مانند اگزوز بالگرد ها و هواپيماها سبب كاهش دما مي گردند. در شيوه ديگر نيز با پوشش دهي و استتار قسمتهاي داغ هدف باعث حذف و يا كاهش مشخصات طيفي هدف مي گردند.
معمول ترين روشهاي اقدامات متقابل توسط اهداف هوايي شامل مانورهاي تاكتيكي، تخريب، توليد خطا، اهداف بكسل شوند ، ابردود و اهداف دروغين پرتاب شونده از هواپيما مي باشند.
- فلیر: متداول ترین روش برای انحراف موشک های مادون قرمز، استفاده از اهداف کاذب، فلیر و دکوهای حرارتی است. به طور معمول اهداف کاذبی که هدف در فواصل زمانی مختلف و منتقطع پرتاب می کند فلیر نامیده می شود.
- مانورهای تاکتیکی: روش مذكور در مقابله با موشك هاي مادون قرمز نسل اول كه داراي قابليت مانور زيادي نبودند، داراي كارايي مناسبي بود ولي با افزايش قابليت مانور موشك هاي مادون قرمز و همچنين با توجه به محدوديت مانور هواپيما، به علت آن كه سلامت خلبان در مانورهاي زياد درمعرض خطر قرار مي گيرد، امروز كارايي چنداني ندارد روش موفق، ديگري كه خلبانها جهت انحراف اين موشك ها از آن استفاده مي كنند چرخش هواپيما و پرواز به سمت خورشيد است كه در برخي از جستجوگرها باعث خطاي جستجوگر مي شود.
- تخریب: در این روش موشک های نزدیک شونده را توسط روش های مختلف، تخریب یا منفجر می نمایند.
- تولید خطا: در این روش، سیستمی روی هدف نصب می شود که اطلاعات اشتباه را به جستجوگر مهاجم می فرستد. این سیستم جمر نامیده می شود.
- اهداف بکسل شونده: روش دیگری جهت تولید خطا، استفاده از اهداف بکسل شونده است که به صورت یک گلایدر با فاصله و به دنبال هدف اصلی بکسل شده و سبب ایجاد خطا می شود.
- ابردود: به کار بردن دود توزیع شده از یک هواپیما به عنوان یک مقابله پیشنهاد شده است.