در حال حاضر واکسن‌های اسید نوکلئیک به عنوان پنجمین نوع واکسن‌ها یا نسل سوم واکسن‌ها (یعنی پس از واکسن‌های دارای ویروس تضعیف شده و غیر فعال، پروتئین‌های تخلیص شده پاتوژن‌ها، نو ترکیب و وکتورها)، مورد توجه خاصی قرار گرفته‌است. سازمان بهداشت جهانی واژه واکسن‌های اسید نوکلئیک را برای این نوع از واکسن‌ها پیشنهاد کرده و آن را به عنوان سومین انقلاب در علم واکسیناسیون معرفی نموده‌است.

DNA واکسنها معمولا از گستره های پلاسمید باکتریایی خالص سازی شده تهیه می شوند. اخیرا، DNA واکسنها نه تنها برای اهداف پروفیالکتیک بلکه برای مورد هدف قراردادن عوامل مسبب بیماریهای غیرعفونی همچون سرطان و روماتیسم نیز توسعه یافته اند. از مدت ها پيش واکسن ها براي انواع مختلف عوامل بيماريزا مورد استفاده قرار گرفته اند. پيشرفت هايي که در ايمونولوژي پايه و تکنولوژي DNA نوترکيب بوجود آمده اند، اساسا فرآيند توليد واکسن، بهينه سازي آنتي ژن ها و انتخاب روش موثر براي تحويل واکسن ها را اصلاح کرده است. يکي از کاربردهاي نوين واکسن استفاده از واکسن هاي DNA براي مقابله با بيوتروريسم و دفاع زيستي است. توسعه واکسن هاي مورد استفاده در زمينه دفاع زيستي پيشرفت قابل توجهي در حيطه توليد، مکانيسم هاي ايمنولوژيک و رويکردهاي جديد واکسيناسيون داشته است. در دهه گذشته واکسن هاي DNA به عنوان يک استراتژي کاملا جديد براي واکسيناسيون ظهور کرده اند. در ابتدا، توانايي آنها براي ايجاد پاسخ هاي اختصاصي سلول T در مقابل آنتي ژن به عنوان قدرت اصلي مورد توجه قرار گرفت. با اين حال، با گذشت زمان مشخص شد که واکسن هاي DNA نيز در ايجاد پاسخ هاي آنتي بادي موثر هستند. واکسن هاي DNA شامل يک ژن طبيعي يا اصلاح شده از پاتوژن هستند، که آنتي ژن محافظ را کد مي کند. واکسن هاي DNA را مي توان مستقيم به صورت پلاسميد تحويل داد. ميزبان هاي واکسينه شده تنها پاسخ هاي ايمني را نسبت به آنتي ژن بيان شده توسط واکسن هاي DNA دفاع زيستي توليد خواهند کرد. واکسن هاي دفاع بيولوژيک براي محافظت از جمعيت در مقابل پاتوژن هاي در حال ظهور بسيار مهم هستند. با افزايش شيوع بيماري هاي ويروسي، تکنولوژي هاي متعددي از جمله واکسن هاي DNA براي توسعه اقدامات پيشگيرانه مورد استفاده قرار مي گيرند.

DNA واکسیناسیون به عنوان یک استراتژی ایده آل درمانی با توجه به مزایای متعدد بر روی پلتفرم های رقابتی پیشنهاد شده است. به عنوان مثال، DNA واکسن ها غیر زنده و بدون تکثیر هستند و در نتیجه بر خلاف واکسن های زنده قادر به تبدیل شدن به نوع بیماریزا نیستند. علاوه بر اینDNA واکسن ها بسیار قابل تنظیم هستند و از این رو، آنتی ژنهای چندگانه را می توان در یک پلاسمید DNA منفرد رمزگذاری کرد. این امر اجازه می دهد تا در پاسخ ایمنی میزبان، وسعت بسیار بیشتر و حفاظت بهتر صورت گیرد، زیرا اپیتوپ های مختلف در یک پاتوژن انواع مختلفی از پاسخ های ایمنی را به ارمغان می آورد.

محدودیتهای استفاده از DNA واکسن

از مهم ترین محدودیت های DNA واکسن این است که تنها برای عرضه آنتی ژن های پروتئینی قابل استفاده است و نمی تواند آنتی ژن های غیرپروتئینی را تولید کند .همچنین این واکسن ها می توانند روی ژن هایی که رشد سلول را کنترل می کنند تأثیر بگذارند. همچنین امکان ایجاد تحمل نسبت به آنتی ژن هایی که توسط DNA واکسن تولید می شود نیز وجود دارد، هرچند گفته می شود DNA واکسن مانند آنتی بادی ضد DNA ، می تواند تومورزا باشد و به داخل ژنوم سلول میزبان الحاق شده و منجر به بروز پاسخهای خودایمنی گردد، اما در این موارد، به خصوص درمورد انسان و پریماتها شواهد کمی وجود دارد.