
سابقه استفاده ازفتودینامیک تراپی را می توان در حدود ۴۰۰۰ سال قبل در تمدن مصر باستان یافت که از ترکیب تجویز خوراکی گیاه Amni majus و تابش پرتو خورشید برای درمان ویتیلیگو استفاده می شد. یونانی ها و هندی ها نیز کاربرد این دانش را می شناختند به ترتیبی که از دانه های پسورالیا کوریلیفولیا، در درمان پسوریازیس و ویتیلیگو استفاده می کردند، اما به دلایل نامشخصی برای قرنها بعد از آن بکار نرفت، تا اینکه مجددا در قرن بیستم در اروپای غربی توسط Niels Finsen دانمارکی و Oscar Raab و Herman von Tappeiner آلمانی مورد توجه قرار گرفت. دو نفر اخیر افرادی بودند که خصوصیات حساسیت به نور آکریدین بر پروتوزوآ را مورد مطالعه قرار داده و کشف کردند. Finsen در سال ۱۹۰۳ برنده جایزه نوبل این کار در فتوتراپی شد. توانایی تجمع موضعی در بافت تومورال، به همراه اثر فتوتوکسیک روی سلول های تومورال، منجر به توسعه فتودینامیک تراپی به عنوان یک ابزار مدرن در درمان سرطان شده است. ۵-آمینولوولنیک اسید در سال ۱۹۹۰ توسط Kennedy و همکارانش مورد استفاده قرار گرفت و منجر به یک پیشرفت شگفت انگیز در فتودینامیک تراپی شد. اعتقاد بر این است فتودینامیک تراپی (PDT) روشی است که به صورت فزاینده ای برای درمان بیماری ها و اختلالاتی که سیستم های مختلف بدن را درگیر می کنند بکار می رود.
تعریف PDT
فتودینامیک تراپی عبارت است از فعال سازی یک ترکیب حساسگر نوری به وسیله یک نور مرئی برای ایجاد نمونه هایی از اکسیژن سیتوتوکسیک و رادیکال های آزاد که بطور انتخابی سلول های در حال رشد سریع را تخریب می کند. PDT ممکن است بسته به اندازه، محل یا تعداد ضایعاتی که منجر به محدودیت کارآیی یا پذیرش روش های درمانی رایج می شوند، مزیت داشته باشد.
مکانیسم عمل
اساس درمان فتودینامیکی بر یک روند چند مرحله ای استوار است. در مرحله اول یک ترکیب حساسگر نوری که در محیط تاریک فاقد سمیت می باشد، به صورت سیستمیک یا موضعی و در شرایط دور از نور تجویز می شود. بعد از اینکه نسبت ترکیب حساسگر نوری در بافت هدف مورد درمان به مقدار مناسب رسید، دوز مشخصی از نور که با دقت تنظیم شده است برای مدت زمان خاصی که بستگی به مقدار انرژی لازم برای فعال کردن ترکیب حساسگر نوری دارد، مستقیما روی بافت مبتلا تابانیده می شود. مراقبت لازم برای حفظ انرژی در یک سطح ایمن برای بافت های سالم اطراف صورت می گیرد. فعال سازی ترکیب حساسگر نوری ناشی از واکنش های فتوشیمیایی است که عوامل سمی کشنده ای را تولید می کنند نظیر نمونه هایی از اکسيژن واکنش دهنده با سلول هاي بافت. اين راديکال هاي سمي باعث مرگ سلولي و تخريب بافتي مي شوند.