ایده پیدایش علم نانو در پزشکی و داروسازی، از فرضیه امکان استفاده از نانوروبات ها و ابزارهای مرتبط دیگر و ورود آنها به بدن انسان برای درمان های در سطح سلولی شروع شد. امروزه علم نانو به صدها شاخه مختلف تقسیم شده که هر کدام از آنها تجسمی از این بینش هستند که نانومواد و تجهیزات در مقیاس مولکولی می توانند فواید بسیاری را در تحقیقات علمی و پزشکی به ارمغان بیاورند. نانوپزشکی علم و فناوری تشخیص، درمان و جلوگیری از بیماری ها و صدمات ناشی از درد، حفظ و بهبود سلامت انسان با استفاده از ابزارهای مولکولی و دانش مولکولی بدن انسان است. به عبارت دیگر، نانوپزشکی بعنوان استفاده از فناوری نانو برای سلامت تعریف شده که از خواص اصلاح شده و یا جدید فیزیکی، شیمیایی و زیست شناختی در مقیاس نانو بهره می برد. نانوپزشکی دارای تاثیر بالقوه در پیشگیری، تشخیص و درمان زودهنگام و قابل اعتماد از بیماری است؛ با این حال نانوپزشکی، بیشتر یک مفهوم علمی است تا صنعتی، به همین دلیل نانوپزشکی گاهی تحت عنوان فناوری پیشرفته پزشکی طبقه بندی می شود. اولین نتایج حاصل از علم نانوپزشکی را می توان در اواخر دهه ۱۹۶۰ در زوریخ جستجو کرد. اما توسعه صنعتی و فناوری نانوپزشکی به دهه اخیر بر می گردد که برخی ابتکارات بزرگ راه را برای توسعه آن مشخص کرده است. هدف از نانوپزشکی ممکن است بطور گسترده به صورت نظارت جامع، کنترل، ساخت، تعمیر و نگهداری، دفاع و بهبود تمام سیستم های زیست شناختی انسان در سطحی مولکولی و با استفاده از دستگاه هایی با ساختار نانو تعریف شود که در نهایت به مزایایی در پزشکی منجر می گردد. سیستم نانوذرات دارای اندازه های مختلفی از چند نانومتر مثل میسل ها تا چند صد نانومتر مثل لیپوزم هستند. بعنوان مثال سیستم های تحویل دارو به راحتی می توانند با مولکول های زیستی واقع در هر دو سطح، داخل سلولی و بیرون سلولی، ارتباط برقرار کنند. سیستم های تحویل نانو داروها نه تنها می توانند داروهای شیمی درمانی و انکپسوله را منتقل کنند بلکه به محض نفوذ به سلول ها می توانند داروها را به داخل آنها تخلیه کنند.
اصلی ترین زمینه های نانوپزشکی عبارتند از:
- تشخیص در شرایط آزمایشگاهی و در داخل بدن از جمله تصویربرداری
- پزشکی احیاء کننده
- دستگاه های ایمپلنت
- تحویل دارو