ارگانيك يا آلي در معناي كلمه، ماده مشتق شده از موجودات زنده است، ولي در كشاورزي و صنعت غذا، ارگانيك يك روش توليد است كه از اولين مراحل زنجيره توليد غذا يعني آماده سازي زمين كشاورزي تا زماني كه غذا به صورت خام يا فرايند شده در بسته بندي به دست مصرف كننده مي رسد را در بر مي گيرد. اساس طراحي سيستمهاي توليد ارگانيك، توليد مقدار قابل قبولي از غذاي مورد نياز انسان با كيفيت بالا و با حداقل خسارت ممكن به محيط زيست و حيات وحش بوده است. از اصول اوليه كشاورزي ارگانيك كه منبع تأمين مواد اوليه و محور اساسي در اين سيستم است مي توان به موارد زير اشاره نمود:
- استفاده حداقل از نهاده هاي خارجي توليد
- حفظ و افزايش حاصلخيزي خاك در دراز مدت با استفاده از روشهاي بيولوژيكي (تقويت جمعيت ميكروارگانيسمهاي خاك و تناوب زراعي)
- اجتناب از مصرف فرآورده هاي شيميايي مصنوعي(كود و سم)
- تقويت تنوع ژنتيكي و چرخه هاي بيولوژيكي طبيعي
وجود علامت ارگانيك بر بسته بندي غذا نشانگر اين است كه قوانين و استانداردهايي در اين سيستم ويژگيهاي اين غذا را تعريف نموده، تمام مراحل توليد مورد بازرسي قرار گرفته و مطابقت شرايط آن با قوانين و استانداردها به وسيله شركتهاي معتبر و مستقلي تأييد شده است.
قوانين و استانداردها : اولين استانداردهاي ارگانيك در سال ۱۹۷۴ در انجمن خاک انگلستان تعريف شدند و بعد از تغييراتي در سال ۱۹۹۱ در اتحاديه اروپا مورد تصويب قرار گرفت. و از سال ۱۹۹۳ تاكنون در همه كشورهاي اروپايي استانداردهاي مرجع جهت محصولات ارگانيك وجود دارند. آخرين بازنگري در اين قوانين سال ۲۰۰۰ انجام شده است.
بازار محصولات ارگانيک: در حال حاضر فروش محصولات ارگانيك ۱ تا ۳ درصد از كل فروش غذا در جهان را تشكيل مي دهد. قيمت گرانتر فرآوردههاي ارگانيك نسبت به محصولات عادي، تقاضاي مداوم بازار و حمايتهاي مالي دولتها از توليد كنندگان باعث شده است كه ارگانيك، سيستم پرمنفعتي براي توليد كنندگان باشد كه در اين بين سبزي و ميوههاي تازه حدود ۴۰ تا ۵۰ درصد از كل فروش محصولات ارگانيك را تشكيل مي دهند. مهمترين دلايل خريداران براي خريد ارگانيك، توجه به سلامت عمومي با دريافت حداكثر مواد مغذي ضروري و حداقل دريافت افزودنيهاي مصنوعي، امنيت غذايي در برابر جنون گاوي، خطرات احتمالي ناشي از مصرف موادي كه مورد دستكاري ژنتيكي واقع شده اند، باقيمانده سموم شيميايي و همچنين مسايل اخلاقي و توجه به محيط زيست بوده است.
بسته بندي: در بسته بندي مواد ارگانيك دو شرط اصلي وجود دارد. مواد مورد استفاده در بسته بندي بايد برگشت پذير به طبيعت باشند و در تهيه آنها از انرژي و مواد مصنوعي كمتري استفاده شده باشد و در صورت استفاده از مواد مصنوعي در بسته بندي، آن مواد بايد مورد تأييد استاندارد ارگانيك قرار گرفته باشند.
ايمني غذايي: مزيت روشن و واضح محصولات ارگانيك، كمتر بودن باقيمانده سموم، مواد دارويي و هورمونها در آنها مي باشد. البته هيچ گاه عاري بودن كامل مواد ارگانيك از سموم كشاورزي توسط شركتهاي صادركننده مجوز تضمين نمي شود؛ چرا كه همواره مقداري از سموم پايدار در طبيعت مانند انواع سموم آلي كلره و سموم آلي فسفاته از طريق محيط وارد گياه مي شوند.
. اگر چه استفاده از نام ارگانيک در جوامع مصرف كننده براي خريداران، محصولي با كيفيت بالاتر را تداعي مي كند و ازجهاتي نيز ممكن است ارزش غذايي و امنيت غذايي بالاتري نسبت به مواد رايج داشته باشد، ولي قوانين و استانداردهاي اصلي كه توليد اين محصولات بر اساس آنها صورت مي گيرد، به شدت استفاده از جملاتي مانند غذاي برتر يا سالمتر را در تبليغات ارگانيك منع كرده اند.