پوکی استخوان، شایع ترین بیماری متابولیک استخوان می باشد که امروزه به عنوان یک معضل بهداشت عمومی شناخته شده و با بالا رفتن متوسط سن جامعه، اهمیت آن به خصوص برای زنان روز به روز بیشتر می شود. این بیماری با کاهش توده استخوانی و تخریب بافت استخوان، شروع شده که در نتیجه آن، استخوان ها نازک مستعد شکنندگی می شوند. به طوری که با کوچکترین ضربه ای به راحتی میشکند در واقع بافت استخوان در زیرمیکروسکوپ در حالت طبیعی شبیه لانه زنبوری است که با تخریب بافت استخوانی، اندازه فضاهای توخالی بزرگ تر میشود. بیشترین موارد شکستگی ناشی از پوکی استخوان مربوط به لگن، مهره ها و انتهای رادیوس است. زنان ۵۰ ساله در طول مدت زندگی ۳۰-۴۰ در معرض خطر شکستگی های ناشی از پوکی استخوان قرار دارند. عوارض پوکی استخوان به سبب هزینه های درمانی شکستگی ها، مراقبت های انسانی و بازتوانی، با خسارت های اقتصادی وسیعی همراه است. پیش از ۴۰ درصد از توده استخوانی، در نوجوانی تشکیل میشود. بنابراین احتمال ابتلا به پوکی استخوان به این بستگی دارد که در دوران نوجوانی تراکم استخوان شما به چه حدی میرسد. هر چه تراکم استخوان بیشتر باشد، ذخیره استخوان بیشتری دارید و با افزایش سن، کمتر به پوکی استخوان دچار میشوید. دوران کودکی و نوجوانی فرصتی برای ساختن استخوانهای قوی و محکم است. توده استخوانی معمولا در سنین ۲۰ الی ۳۰ سالگی به حداکثر رشد خود می رسد . بنابراین پیشگیری از این بیماری باید از دوران نوجوانی آغاز شود.
علائم و عوارض پوکی استخوان چیست؟
پوکی استخوان معمولاً در مراحل اولیه علامت خاصی ندارد و علائم آن کمکم بعد از این که بیماری پیشرفت کرد خود را نشان میدهد. بعضی علائم شایع که بعد از پیشرفت بیماری دیده میشود شامل موارد زیر است:
- کمر درد
- درد مفاصل
- مشکل در ایستادن
- مشکل در راست نشستن
- کوتاه شدن قد طی چند سال
- آسان شکستن استخوان با ضربات کم شدت
- خمیدگی پشت
یکی از راهکارهای جلوگیری از افزایش پوکی استخوان، توانمندسازی افراد است. توانمندسازی به عنوان قلب ارتقای سلامت، فرآیند پویا و فراگیر است. هدف از توانمندی شخصی افزایش کنترل فرد بر زندگی خویش جهت ارتقای سلامت می باشد.