وقتی از سطح دریا به سمت ارتفاعات حرکت می کنیم با چالش های محیطی مانند هایپوکسی، سرما، باد، اشعه ماوراء بنفش خورشید و نیز دهیدراتاسیون مواجه می شویم. استرس های فیزیولوژیک ایجاد شده، موجب کاهش عملکرد فیزیکی و ذهنی می شود. هایپوکسی در ارتفاعات (ناشی از استنشاق هوای کم اکسیژن)، به دلیل کاهش فشار سهمی اکسیژن ایجاد شده و به آن هایپوکسمی هایپوبار گفته می شود که می تواند موجب هایپوکسمی (کاهش میزان اکسیژن خون) شود که منجر به وقوع علائم سردرد، تهوع، بیحالی، بیخوابی، تغییر خلق و خو و الگوی نفس کشیدن، تشنج و حتی کما می شود که این علائم و نشانه ها وقوع بیماری حاد کوه گرفتگی را نشان می دهد. به علاوه، اختلالات ظریف نروفیزیولوژیکی نیز مانند آسیب دیدن قدرت درک، قضاوت و دید، ناکارآمدی قدرت یادگیری، افزایش احساس خستگی و ناتوانی و یا خواب آلودگی ممکن است در ارتفاع بین ۱۵۰۰ تا ۲۵۰۰ متری شروع شود.
سازش فیزیولوژیک در ارتفاعات بالا
خصوصیات فیزیولوژیک در بومیان ساکن نواحی بسیار مرتفع، جهت جبران اثرات هایپوکسی و سازش با شرایط نامتعارف، تغییر می کند. در این افراد در مقایسه با ساکنین مناطق کم ارتفاع، عملکرد هوازی، میزان تهویه درحال استراحت و اشباع اکسیژن خون، بهبود یافته و همچنین پاسخ انقباض عروق ریوی در شرایط هایپوکسیک، کاهش می یابد. مطالعات اپیدمیولوژِک مختلف طی دهه ها نشان داده است افرادی که در ارتفاعات بسیار بالا زندگی می کنند نسبت به اشخاصی که در سطح دریا زندگی می کنند، تعداد بیشتری از انشعابات کرونری و محیطی را در قلب دارند. همچنین تولید کارآمدتری از آدنوزین تری فسفات سلولی در ارتفاعات بالا نسبت به سطح دریا وجود دارد. این یافته ها در کنار هم می تواند شیوع پایین تر بیماری قلبی عروقی به ویژه ریسک پایین تر بیماری شریان کرونری قلب در ارتفاعات بالا را شرح دهد که از دلایل احتمالی آن می توان به تغییرات فیزیولوژیک مرتبط با سازش، افزایش فعالیت بدنی، عادات بهتر غذایی، پایین تر بودن فاکتورهای خطر و فاکتورهای محیطی مثل آلاینده های هوایی اشاره کرد.
