زیست فناوری، مولود تلفیق علوم زیستی (بیوشیمی، ژنتیک زیست شناسی و میکروب شناسی) و دانسته های پزشکی، کشاورزی و فنی- مهندسی است که مبتنی بر استفاده از موجودات زنده یا محصولات آنها برای تولید مواد، فرآورده ها، خدمات رسانی و رفع نیازمندیهای بشر یا محیط زیست او است. همچنین طبق تعریف دیگری، زیست فناوری را می توان مجموعه ای از روشها و فنون دانست که در آن از ارگانیزمهای موجود زنده یا قسمتی از آنها برای تولید، تغییر فرآورده ها، بهینه سازی گیاهان و حیوانات و تولید میکروارگانیزمهای جدید استفاده می شود. آنچه موجب شده تا زیست فناوری مورد توجه دولتها و دخالت آنها در توسعه آن قرار گیرد، ویژگیهای خاص این فناوری بوده که مهمترین آنها به شرح زیر است:
۱- زمان متوسط تا بلندمدت برای توسعه محصول؛ بدین معنی که فرآیند شناسایی هدف تا راه اندازی و عرضه به بازار ممکن است تا ۱۶سال به طول بیانجامد
۲- نیازمندی به سرمایه زیاد؛ در تقابل با فناوری اطلاعات که به ۳ -۲میلیون دلار برای دستیابی به نرم ا فزار طراحی شده و توسعه یافته و ۶ تا ۱۲ ماه زمان برای عرضه آن به بازار نیاز است. در زیست فناوری یک داروی معمولی با هزینه ای حدود ۱۵ میلیون دلار،، ۱۵ سال به طول می انجامد تا به بازارعرضه شود.
۳- نتایج غیرمترقبه تحقیقات زیست فناوری
۴- ضرورت قوانین تنظیم کننده فراوان
۵- -نیازمندی به مهارتهای گسترده و دانش تکنیکی
۶- یکی از ُپرتحقیقات ترین صنایع دنیا بودن
۷- لزوم رعایت قوانین اخلاقی در بسیاری از موارد مانند آزمایش های انسانی و حیوانی
۸- -اهمیت بالای حفظ مالکیت فکری برای موفقیت
۹- پیوندهای محکم و اتحاد راهبردی با دانشگاهها، موسسات و سایر شرکتهای زیستی
۱۰- افزایش نیاز به سرمایه و منابع در طول حیات شرکت یا سازمان
جایگاه فعلی بیوتکنولوژی در ایران با توجه به گذشت دو دهه از تولد آن و انتظاری که از آن وجود داشته، نشان دهنده کمبودهایی در عرصه های مختلف رشد به خصوص مهندسی علوم زیستی است نظر به نزدیک بودن پایه های علمی این فناوری به مرزهای دانش و همچنین نیاز به استفاده از آن در عرصه های مختلف و با توجه به پتانسیل های بالقوه آن، لزوم انجام تحقیقات با ویژگیهای خاص در این فناوری محرز است.
