رفتن به محتوای اصلی
امروز: ۰۷:۰۴:۰۱ ۲۰۲۴/۲۴/۱۱     ورود
EN - FA

برای تبلیفات در سایت

 

 

 

 

 

 

 

 

 

برای تبلیفات در سایت

 

 

 

 

 

 

 

 

برای تبلیفات در سایت

masjedkabud

دوره تیموری سرشار از تحرک در ساخت و ساز بناهای گوناگون، از جمله مسکونی عام نشین در شکلی مطلوب تا کاخهای شاهی بود. تیمور به هنرمندان، خصوصا معماران توجه فراوان می کرد. فرزند او شاهرخ میرزا و نواده هایش و به طور کلی جانشینهای او، همواره هنردوست و در مواردی خود نیز هنرمند بودند. کتیبه خط «محقق» نبش ایوان مقصوره مسجد جامع گوهرشاد، اثر ارزشمند بایسنقر میرزا نوه تیمور است که بسیار مورد توجه خوشنویسان بزرگ جهان اسلام واقع شده است و از آن کتیبه سرمشقها گرفته اند.
در دوره تیموری ساخت مدارس و مساجد، بیش از دیگر بناها مورد توجه بود و هنرهای وابسته متعدد از انواع تاق پوش های منقوش آجری، و یا منقوش از آجر و کاشی در ترکیب «معقلی سازی » با کاشی هفت رنگ (از ۲ تا ۷ رنگ) پدید آمد. کاشی زیررنگی، کاشی های خشتی، شش گوش به رنگ آبی برای مسجد میدان سنگ کاشان به وجود آمد. کاشی های شش گوشه با رنگ لاجوردی سیر برای مسجد کبود تبریز و سبز چمنی برای مسجد امام (شاه سابق) مشهد و فیروزه ای برای مسجد کبیر یزد و موارد دیگری همچون هنر بسیار بدیع و منحصر به فرد خط ثلث گچبری برجسته در زمینه کاشی معرق در مسجد کبود تبریز مربوط به این دوره است. در ضمن تحول در ساخت کاشی های بسیار ارزشمند «زرین فام» برای نماسازی ها، خلق انواع نقوش معقلی از گلچین، گره و خصوصا خط را در این دوره می بینیم.
خط معقلی در دوره تیموری آن چنان مورد توجه بوده است که «سلطانعلی مشهدی»، وزیر و دوست تیمور، همواره با این خط نگارش می کرد. در این دوران، ابداع خط سه رگی بنایی برای مساجد مورد توجه بود. نمونه های بارز این هنر خط سازی را می توان در مسجد «بی بی خانم»، همسر تیمور در سمرقند بررسی کرد.
در دوران شکوفایی معماری مساجد دوره تیموری، کاربرد معرق کاشی از نقوش گوناگون، خصوصا نوعی اسلیمی و ختایی درهم تنیده، با استفاده از یازده رنگ کاشی که بیشتر از نوع «کاشی جسمی» بود، کاربرد فراوان داشت. نمونه هایی از این شیوه بسیار با ارزش هنری را می توان در مسجد کبود تبریز، مسجد امام (شاه سابق) مشهد و بسیاری دیگر بررسی کرد. در دوره هنرخیز تیموری، خلق نقوش هندسی گره با اصول کامل هندسی و بیشتر از شیوۂ فلکه زنی و دایره، رشد کرد و پدیده های بسیار ارزشمندی از هندسه نقوش به وجود آمد. نمونه هایی از این هنر را می توان در بغل کش های ایوان مقصوره و متن ایوان قبله مسجد جامع گوهرشاد و در مسجد مظفریه کرمان و بسیاری دیگر بررسی کرد.
شایان گفتن است که انواع حیرت انگیز کاشی کاری در معماری تیموری مانع از مقوله بندی جامع آنها می شود. در این دوره، هنر رسمی بندی، کاربندی، قطار و مقرنس های گچی به سر حد کمال رسید و پدیده های ارزشمندی از مقرنس بندیهای تخته به تخته» در ایوان مقصوره مسجد جامع گوهرشاد و خصوصا مقرنس بندی های بسیار ارزشمند «آونگ » در سردر مسجد میدان کاشان و مجموعه مزار شیخ احمد جامی در تربت جام، زیر تاق گمبه هور نودار» مسجد مدرسه غیاثیه خرگرد در خواف خراسان رضوی و بسیاری دیگر با شگرفی خاص به وجود آمد.
پدیده هنرهای مقرنس آونگ بسیار پر کار و ارزشمند «تالار دو خواهر و تالار سراج» در کاخ الحمراء اقتباسی از مقرنس بندیهای سردر مسجد میدان کاشان دوره تیموری است که فخر معماری اسلامی مساجد ایران شده است.
در دوره تیموری هنر گچبری نیز مورد توجه و با خلاقیت هایی همراه بود. نمونه های ارزشمند این هنر را می توان در مسجد کرمانی در مجموعه شیخ احمد جام بررسی کرد
بطور خلاصه دوران تیموری، دورانی بسیار پربرکتی از خلق هنرهای وابسته به معماری، بویژه معماری اسلامی برای مساجد ایران و توران شد که از ارزش های هنری، ریشه معماری تیموری را برای آثار جهان اسلام، بخصوص مساجد آن در برداشت.

field_video
کپی رایت | طراحی سایت دارکوب