با توجه به تقدس امامزاده ها و فرهنگ زیارت قبور در ایران معماری امامزاده ها دارای دو وجه بیرونی(نمادین و تبلیغی) و درونی (مردم وار و ساده) هستند که در جهت تعریف وجه بیرونی بنا تلاش شده شکوه و عظمت و ماندگاری بنا بر حسب شرایط اقلیمی و امکانات آن دوره خود در بیشترین میزان ممکن نسبت به دیگر بناها باشد. تزیینات به کار رفته (که البته با پیشرفت مصالح در هر دوره نوع تزیینات آن هم تغییر کرده است) در نمای این بناها نیز تعدادی اصول نشانه و نمادگرایی، طبیعت گرایی، در راستای تقویت وجه بیرونی بنا و نشان دادن جنبه های کارکردی و زیبایی شناسی به کار گرفته شده اند. در راستای تقویت وجه درونی، رویکرد اهمیت دادن به فضاهای درون گرای داخلی در مقیاس انسانی و استفاده از تزیینات ساده آجری و گچی جهت ایجاد حس و حال خلوت و معنویت مدنظر قرار گرفته است. ضمناً با مد نظر قرار دادن توصیفات قرآنی راجع به صورت بهشت، همچنین امتزاج فرهنگ تفرج و زیارت در ایرانیان، معماری امامزادگان و فضاهای آنان بر حسب امکاناتشان در راستای الگوی باغ ایرانی قرار دارند. از این رو هر اندازه امکاناتشان افزون تر بوده مبدل به یک فضای باقی و تفرجگاهی مفرح شده اند. ضمناً در یک جمع بندی و دسته بندی کلی در خصوص معماری امامزادگان در ایران می توان آنها را به دو گونه داخل بافت های شهری و خارج از فضاها و بافت های شهری تقسیم بندی کرد که علی رغم داشتن اصول و مبانی و اشتراکات فراوان دارای خصوصیاتی مجزا و به شرح ذیل هستند:
- گونه معماری امامزادگان خارج از بافت و فضاهای شهری: در این گونه مشابه سایر بناهای مقدس در ایران باستان و با توجه به سنت های پیشینیان در ارتباط مستقییم با طبیعت هستند و همجواری بنا با عناصر طبیعی نظیر آب، درخت، کوه و دشت کاملاً مشهود است و همچنین این طبیعت گرایی در رنگ ها، مصالح و نقوش به کار رفته نیز قابل مشاهده است. در این گونه از معماری امامزادگان کل بنا جنبه نشانه ای و یادمانی دارد.
- گونه معماری امامزادگان داخل بافت و فضاهای شهری: مقابر امامزادگانی که در ارتباط با شهر و فضای شهری قرار داشته اند به عنوان منظر فرهنگی شهر و یک فضای جمعی در ارتباط با راه ها و فضاهای دیگر کارکرد داشته اند. در این مقابر حیاط نقش پر رنگ تری از خود بنا داشته است. به گونه ای که بناهای مقابر بیشتر برای زیارت و عبادات فردی مورد استفاده قرار داشته و اصل فضا حیاط این مقابر بوده که به نوعی جایی برای فضای جمعی و تعاملات اجتماعی بوده است. در این بناها معمولاً عنصری نظیر گنبد جنبه نشانه ای و یادمانی امامزاده است.