معماری ابزاری است قدرتمند که با استفاده از آن توسعه ی گردشگری میسر است و در صورت عدم بهره گیری از آن نمی توان توسعه و پیشرفتی را برای گردشگری هر منطقه ای قائل بود. امروزه توسعه ی گردشگری بر پایه ی تبلیغ برای منابع و جاذبه های موجود و تلاش برای ایجاد جذابیت های یک مقصد صورت می گیرد. آن چه که مشهود است توجه به رویدادها و تکنولوژی رو به رشد معماری در قرن اخیر راه حل اصلی این پیشرفت است. در اصل بدون بهره گیری از خلاقیت معماری، گسترش گردشگری امری محال و بعید است. در ایران هرچند هنوز به معماری تأسیسات گردشگری به شکل حرفه ای نگاه نشده است، اما جاذبه های معماری در صدر جاذبه های گردشگری ایران است و در منطقه و جهان نقش قابل توجهی دارند. به طوری که آثار تاریخی ایران در بین ده رتبه ی اول دنیا قرار دارد. اما آنچه ضروری تر و کاربردی تر است تکیه بر این ابزار قدرتمند و اصیل یعنی معماری ایرانی به عنوان عامل محرک در توسعه ی گردشگری ایران است. جاذبه های معماری ایران عمدتا بناهای قدیمی می باشند که کاربری های دیگری داشته و اکنون به عنوان جاذبه استفاده می شوند. متاسفانه مشاهده می شود که بین معماری سنتی ایران و معماری مدرن ما شکافی عمیق دیده می شود. در اصل می توان گفت معماری نوین ما برای گردشگران جذابیتی ندارد و شاید هنوز تکنولوژی مدرن معماری در کشور ما به طور کامل وارد نشده است. آنچه که باید بدان توجه شود و به نوعی می توان به عنوان ارزش افزوده گردشگری به ویژه گردشگری فرهنگی از آن یاد کرد، ایجاد جاذبه های نوین بر اساس پیشینه ی فرهنگی ایرانی و با توجه به تکنولوژی روز معماری است. به عنوان مثال با استفاده از الگوهای هنری معماری سنتی ایرانی که بی شک از اولین مکاتب معماری جهان است، و ادبیات ایران که شامل داستان های فراوانی است، می توان آثار فرهنگی معماری بی نظیری خلق کرد.
پیشنهادات
١. توجه بیشتر به بناهای واجد ارزش معماری توسط مردم و دولت، هر نوع معماری که امروزه مهم تلقی نشده و تخریب می شود در حکم سرمایه های ملی هستند که می توانند گردشگران زیادی را جذب کنند.
۲. توجه معماران به احیای معماری اصیل ایرانی و عرضه ی آن به مردم و گردشگران در ساختمان های نوین
۳- توجه بيشتر به معماري و طراحي زيرساختهاي گردشگري
۴- ايجاد جاذبه هاي معماري نوين در شهرها و روستاها
۵- مرمت و بازسازي بناهاي قديمي ايران جهت حفاظت از آسيب گردشگران
۶- رعايت ضريب تحمل فيزيکي بناها و جلوگيري از تخريب توسط گردشگران
۷- تبليغات مناسب ويژگي ها و بناهاي معماري ايران در سطح جهان جهت توسعه صنعت گردشگري
۸- طراحي مسير گردشگري و بازديد در بناهاي تاريخي و راهنمايي گردشگران جهت حفاظت از تخريب بناها
۹- طراحي سيستم بازاريابي براي آثار تاريخي و ميراث فرهنگي کشور
۱۰- برنامه ريزي براي جذب گردشگران معماري با اهداف ويژه