در مسیر تربیت، والدین گاهی با ناسازگاری کودک و نوجوان مواجهه می شوند. بنابراین وظیفه آنها ایجاب می کند تا با در نظر گرفتن همه جزئیات موثر در اصلاح و تعلیم و تربیت کودکان بکوشند.
- آماده سازی شخصیتی خویشتن
رفتارها و عملکردهای والدین به طور مستقیم روی رفتارهای اخلاقی فرزندان تاثیر می گذارد. بنابراین والدین باید ابتدا بر اصلاح رفتارهای خود اقدام کنند. نقش والدین در پرورش فرزند منحصر به بعد از تولد نیست بلکه مرحله قبل از آن یعنی انتخاب همسر و دوران بارداری نیز مهم است. پیامیر (ص) فرمود از ازدواج با زنان سفیه و احمق اجتناب کنید زیرا مصاحبت با چنین همسری بلاست و فرزندانش ضایع خواهند شد.
- سالم سازی محیط
کودکان بنابر فطرت خود از زیبایی عبادت های گروهی و هنر لذت می برند و این بیشتر در فضاهای مذهبی مشاهده می شود. آشنا کردن آنها با اماکن دینی و مذهبی بستری برای به دست آوردن تجربه شخصی دینی و نوعی آموزش عملی دستورهای اسلامی است.
- انتخاب نام نیک
نام نیک از حقوق اولیه کودک است. امام کاظم (ع) می فرماید حق فرزند این است که نام و تربیت او را نیکوگردانی و او را در جایگاه نیکویی قرار دهی. نام فرد در صفات روحی، روانی و شخصیت او تاثیرگذار است.
- شیردهی به نوزاد
یکی از عوامل موثر در تربیت صحیح کودک، تغذیه او به ویژه در دوران شیرخوارگی است. پیامبر (ص) می فرماید هیچ شیری برای کودک بهتر از شیر مادر نیست.
- بازی
بازی در زندگی کودک نقش اساسی دارد. کودکان در بازی فرصت های خوبی برای بیان احساسات و عواطف خود می یابند. در روایات، بازی در قالب حق فرزند بر پدر مطرح شده است. پیامبر (ص) می فرماید هر کس که کودکی نزد اوست، باید برایش بچگی کند.
- مبالغه در عفو
کودک با توجه به محدودیت ظرفیت شناختی و ضعف در قوه حافظه ممکن است دستورات را فراموش کند و نظم بخشی کمتری در رفتار خود داشته باشد و بیشتر دچار خطا شود. لذا والدین باید بیشتر خطاهای او را ببخشند.
- عبرت آموزی
 والدین باید سرگذشت خوب و بد پیشینیان را با استفاده از ابزار و راه های مختلف در اختیار نوجوانان قرار دهند تا وی با مشاهده، مقایسه و تفکر و تامل از آنها پند گرفته و در موقعیت ها و مراحل زندگی خود آن را به کار گیرد.
- مواجهه با نتیجه عمل
گاهی لازم است کودک با پیامد طبیعی رفتار غیرمطلوب خود رو به رو شود تا با دیدن نتیجه طبیعی رفتارش دست از رفتار ناسازگار بردارد.
- موعظه
لقمان حکیم از روش موعظه بهره گرفته است. موعظه اگر با رعایت شرایط صحیح صورت گیرد تاثیر شگرفی در نوجوان دارد.