بهره بردن هنر از فناوری جدید بلاکچین و دانش رمزنگاری منجربه ظهور پدیدۀ جدیدی به نام کریپتوآرت شده است. هنر رمزنگاری (کریپتوآرت) یک حرکت هنری جدید است که هنرمند تصاویر ثابت یا متحرک در آن، آثار هنری را که معمولا دیجیتال هستند، تولید می کند و آنها را از طریق یک گالری هنر رمزنگاری یا کانال دیجیتال خود هنرمند که براساس فناوری بلاکچین است، توزیع می کند. برای خلق هنر رمزنگاری شده، یک فایل دیجیتال بی همتا که حاوی اطلاعاتی از جمله مفاد قرارداد هوشمند و امضای الکترونیک هنرمند است، ایجاد و به یک اثر هنری مرتبط می شود؛ به برقراری این ارتباط توکن سازی اثر هنری گفته می شود. دارایی دیجیتال ایجادشده در شبکۀ بلاکچین قابل مبادله است و با توجه به ساختار غیر متمرکز بلاکچین، مبادلات مورد توافق کل اعضای شبکه قرار می گیرد. آثار هنری توکن سازی شده، گسترۀ متنوعی را دربرمی گیرند. از جمله پرمخاطب ترین آنها مجموعه ای از ده هزار تصویر منحصر به فرد از میمون های کارتونی با نام باشگاه قایقرانی میمون های بی حوصله است. این مجموعه توسط گروهی چهار نفره خلق شده است. که در طراحی این تصاویر از یک سیستم خودکار نیز بهره برده اند. مالکان دارایی دیجیتال مرتبط با این آثار، علاوه بر دارا بودن حقوق مالکیت، اجازۀ ورود انحصاری به رویدادها و میهمانی های مجازی در یک باشگاه آنلاین خصوصی را دارند. محبوبیت و فراگیری این مجموعه تا حدی است که فروش توکن های غیرقابل تعویض آن تا فوریۀ (۲۰۲۲) از مرز یک میلیارد دلار فراتر رفته است.
آشنایی با اصول فنی کریپتوآرت
هنگامیکه هنرمند اثر هنری اش را در یک پلتفرم یا گالری مختص آثار کریپتو بارگذاری می کند، یک تراکنش روی بلاکچین مربوط به آن ایجاد می شود. این تراکنش یک توکن غیرقابل جایگزین ایجاد می کند که به طور منحصر به فرد با اثر هنری مرتبط است و همزمان این دارایی دیجیتال ایجادشده را به کیف پول رمزارز هنرمند که بر روی همان بلاکچین قرار دارد، منتقل می کند. این معامله توسط هنرمند با استفاده از رمزگذاری نامتقارن به منظور اثبات اصالت اثر به صورت دیجیتالی امضا می شود. این امضا که یک دارایی منحصر به فرد است به طور دائم با اثر هنری مرتبط است و نشان دهندۀ مالکیت و اصالت اثر، هنری ضمنی است. حال نوبت گالری دیجیتال است تا فایل اثر هنری را بر روی گره های شبکۀ سیستم فایل بین سیاره ای توزیع کند. این شبکه، که در واقع یک سیستم توزیع فایل همتا به همتا و غیر متمرکز است، تصویر را با کدی که به طور منحصر به فرد با محتوای آن مطابقت دارد، نامگذاری می کند. این بدان معناست که یک تصویر یکسان، حتی اگر در چندین گره از شبکه توزیع شود، همیشه یک نام خواهد داشت و از نظر مفهومی به عنوان یک منبع واحد مشخص می شود. پس از طی این مراحل، یک مجموعه دار یا علاقمند می تواند اثر را خریداری کند. به طور معمول، آثار هنری از طریق مزایده فروخته می شوند؛ متقاضیان خرید پیشنهاد می دهند و مالک فعلی دارایی، می تواند این پیشنهاد را بپذیرد. وقتی دارایی فروخته می شود، تراکنش دیگری ثبت می شود و توکن مربوطه به طور مستقیم به کیف پول خریدار منتقل می شود درحالیکه قیمت آن به رمزارز مورد استفاده در بلاکچین وابسته، به کیف پول فروشنده انتقال می یابد. همچنین اثر هنری کریپتو می تواند مانند سایر اجناس نایاب، توسط کلکسیونرها مبادله، معامله یا نگهداری شود، این آثار در بازار ثانویه قابل معامله هستند و در برخی از قراردادها، هر فروش بعدی منجربه پاداش به هنرمند اصلی نیز خواهد شد؛ به عنوان مثال ده درصد از قیمت فروش به کیف پول هنرمند واریز می شود.
کریپتوآرت از طریق قراردادهای هوشمند، یک توکن را به اثر هنری مرتبط می کند و به این شکل مفاد قرارداد ضمیمه تا ابد همراه اثر باقی می ماند. هنر رمزنگاری شده این قدرت را به خالق اثر می دهد تا کنترل فروش و توزیع آثار خود را در دست بگیرد و نقش اصلی را در مبادلۀ تجاری آن بازی کند. در این شیوه سوابق داد و ستدها نیز ثبت می شود و از این طریق قابلیت ردیابی اصالت آثار برای خریداران بسیار راحت تر و حتی به صورت خودکار، امکان پذیر است.