اعتماد به نفس یعنی ایمان به توانایی ها و استعدادهای خویش. اعتماد به نفس بنیادی ترین بخش شخصیت است که بر تمامی جوانب زندگی فرد نفوذ دارد. کودک یا نوجوانی که اعتماد به نفس دارد خود را برای انجام کارها و وظایفش مسئول می داند. اعتماد به نفس تأثیر مستقیمی در موفقیت و ناکامی های کودک دارد. کودک و نوجوان وقتی کار مفیدی انجام دهد و به موفقیتی نائل شود، حس اعتماد به نفس در او افزایش می یابد ؛ چراکه به توانایی های خود واقف می شود. وقتی کار او نظر بزرگترها را جلب می کند، وی می فهمد که او هم می تواند ؛ پس به خود اعتماد می کند و زمینۀ موفقیت های بعدی اش مهیا می شود. دقیقا مفهوم  مخالف همین نکته نیز صادق است و درصورتی که اعتماد به نفس در کودک ساخته نشود، درپی ناکامی و تأیید نکردن بزرگترها و والدین، کودک سعی می کند از طرق دیگری به تأیید و تحسین شدن دست یابد و ظاهر جسمانی اولین و آسان ترین وسیله ای است که کودک را به این هدف می رساند. همچنین کودک سعی می کند خود را انسانی مثبت و موجه جلوه دهد تا تأیید دسته ای از افراد را به دست آورد. ضعف ها و زبونی ها، کمبودها و نارسایی ها، ناداری ها و ناتوانی های شغلی و تحصیلی ناشی از فشار و گسست حاصل بین اهدافی که جامعه القا کرده و ابزار دستیابی به اهداف عالیه و درنهایت کاستی ها و عقب ماندگی ها، نواقص جسمانی و فقدان اعتماد به نفس در زندگی عموم افراد، مسائلی هستند که طبق نظریۀ عقدۀ حقارت آدلر، آنان را به احساس کوچکی و حقارت وا می دارد. برخی افراد برای جبران این کمبودها دست به اعمال جبرانی می زنند تا اعلام کنند که من از دیگران چیزی کم ندارم، اما اغلب این مسئله مشکلاتی را به بار می آورد. فردی که از درون احساس پوچی می کند به هر ترفندی چنگ می زند تا از آن نجات یابد و این خودنمایی و تظاهر را در لباس، گفتار و نوع کلمات و شیوه های رفتاری نمایان می کند.