در كلاس هايى كه از طراحى و فضا سازى هدفمند و تأثيرگذار بر رشد جانبى كودكان برخوردار نيستند، بچه ها يا سرگردان اند و يا تنها به فعاليت هاى "معلم محور" مشــغول اند. در اين كلاس ها، "كاوش و جست و جوگرى خود محور كودكان"و "بازى هاى متمركز" آنان كاهش مى يابد و به دليل مشغول نبودن كودكان به طور مناسب، بروز رفتار پرخاشگرانه در آن ها زياد مى شود. در چنين محيط هايى كه براساس تأمين نيازهاى رشــدى خردســالان و كودكان طراحى نشده است مربيــان دائما در حال گفتن "نه" به كودكان اند و به جاى تســهيل و برآوردن نيازهاى فردى و گروهى آنان، با كنترل رفتار كودكان، نقش يك نگهبان و يا پليس را ايفا مى كنند. در مقابل، كلاسى كه از طراحى محيطى مناســبى برخوردار است، از لحاظ زيبايى شناختى جذابيت دارد و در كودكان اين احســاس را ايجاد مى كند كه آن ها در فضايى جداگانه اند و مى توانند در اين محدوده ى تعريف شده، با امنيت خاطر بــدون آن كه نگران خرابى يا مثلا لگدمال شــدن آن چه ســاخته اند باشــند، مشغول كار خود شوند. ضمن آن كه مربيان هم مى توانند به آســانى بر اين محل ها نظارت كنند. هم چنين فضاهاى خالى حاصل از تورفتگى هــاى ديوارها و يا كاناپه اى كه در حاشــيه ى كلاس قرار داده مى شود نيز، مى توانند فضاهايى فعال و متناسب با سن كودكان ايجاد كنند. اين در حالى اســت كه مركز كلاس به عنوان يك فضاى قابل انعطاف براى حركت كودكان و بزرگ ســالان باز است و مى تواند براساس مشاهدات مربيان از علائق كودكان در صورت لزوم تغيير يابد.
فضاى خصوصى يا نيمه خصوصى
بررسى ها نشان داده اند كه بسيارى از پرخاشگرى هاى كودكان به دليل تنش و فشار حاصل از حضور آنان در گروه هاى بزرگ (چند ساعت در روز و چند روز در هفته) است. بنابراين، اگر گروه بزرگ بچه ها را به چند گروه كوچك تبديل كنيم، از اين تنش و در نتيجه از پرخاشگرى آنان كاسته مى شــود. وجود فضاهاى خصوصى يا نيمه خصوصى در كلاس نيــز مى تواند به اين امر كمك كند. درســت كردن يك تونل (دالان) در كلاس، اســتفاده از اتاقك هاى پيش ساخته ى مفروش با درهاى جداگانه، فضاى زير شــيروانى و يا پله هاى سيار داراى حصار در گوشــه ى كلاس، از جمله ى اين فضاها هستند. چنين فضاهايى هم از اكتشافات حركتى كودكان حمايت مى كنند و هم به عنوان يك گريزگاه به آن ها فرصت مى دهند تا ضمن جدا شدن از ساير كودكان براى لحظاتى آنان را تماشا كنند، با مربى خود خلوت كنند، آرام شوند و به تجديد نيرو و تخليه ى هيجان هاى خود بپردازند.
