کودکانی که دچار اختلال در خواندن متن هستند، تمایلی به خواندن ندارند و از آن می گریزند، در تمرکز مشکل دارند، حافظه دیداری و شنیداری شان ضعیف است، در خواندن دچار تردید و گاهی لکنت می شوند، کلمه به کلمه می خوانند، به جای چشم ها، سرشان را تکان می دهند، به علائم نگارشی توجهی ندارند و در یادآوری کلماتی که دیده اند ناتوان هستند. این مشکلات گاه مربوط به عوامل درونی یکی کودک و گاه ناشی از عوامل بیرونی است. عوامل درونی شامل ساختار فیزیولوژیک کودک و قدرت یادگیری و حافظۀ اوست که تحت تأثیر وراثت یا محیط خانوادگی و زندگی شکل می گیرد، و عوامل بیرونی شامل مواردی از قبیل برنامه ریزی غلط آموزش نادرست و ناکافی، اختصاص ندادن زمان کافی، پیگیری نکردن آموزه ها و عدم تمرین آنها برای تبدیل شدن به یک مهارت می شود. برای کمک به کودکانی که دارای اختلال در خواندن هستند، شناسایی منبع نقص و طراحی برنامه ای برای حل این مساله کاری اساسی است. در اینجا سه راه برای تشخیص اختلال خواندن بیان شده است:
۱- آزمون درک مطلب با توضیح شفاهی
در این روش، معلم یا کارشناس با توضیح شفاهی پیرامون متنی که کودک از طریق خواندن قادر به درک آن نشده است، درک او را می سنجد. اگر کودک پس از شنیدن، متن را درک کرد، می تواند دلیلی بر وجود این اختلال باشد.
۲- آزمون غربالگری
آزمون غربالگری آزمونی است که طی آن، کارشناسان محتوای آزمون را طبق پایه تحصیلی کودک تعیین می کنند. در این آزمون یک متن صد کلمه ای و چهار سوال توسط کارشناس انتخاب می شود؛ سپس از کودک می خواهند تا متن را بخواند و در انتها چهار سوال را از او می پرسند تا درک او را بسنجند
۳- تشخیص طبق عادت های رفتاری
این کار زیر نظر یک پزشک یا کارشناس و با توجه به شرایط سنی تعیین می شود و مشاهده کننده علائم رفتاری فرد را زیر نظر می گیرند. اگر مشاهده کننده علائم زیر را در کودک مشاهده کرد، به پزشک مراجعه می کند. علائمی چون مشکل در تشخیص زمان و تاریخ، تاخیر در یادگیری حروف الفبا و تلفظ درست آنها، ناتوانی در یادگیری کلمات جدید، نقص در ترکیب کلمات و تلفط درست آنان ، حذف حروف آخر کلمات در زمان تلفظ آنها (رفتنن به جای رفتند)، کند و بریده بریده خواندن، ناتوانی در خواندن کلمات پشت سر هم، گم کردن زیاد خط در هنگام روخوانی، جا به جا خواندن حروف یک کلمه، ناتوانی در بخش کردن و صدا کشی کلمات، بی توجهی به رعایت علائم نگارشی، اشتباه خواند لغات استثنایی مانند خواهد و خواستن و امثال آن.