بر اساس مبانی طب سنتی ایرانی، نظام هستی بر پایه چهار رکن آتش با کیفیت (گرم و خشک)، هوا (گرم و تر)، آب (سرد و تر)و خاک (سرد و خشک ) استوار است. در اثر درهم آمیختن این ارکان و فعل و انفعالات بر یکدیگر، کیفیت جدیدی ایجاد می شود که به آن مزاج می گویند. انسانها از این وضعیت مستثنی نیستند و هر فرد دارای مزاج کلی و تمام اعضا هم دارای مزاج مختص به خود هستند. مزاج تعیین کننده ویژگی های جسمی و روانی هر فرد می باشد. مزاج هر انسانی منحصر به فرد است. این ویژگی های فردی می تواند بر تظاهرات بیماری، پاسخ به درمان و شدت بیماری تاثیر بگذارد. به طور کلی نه مزاج وجود دارد که شامل چهار مزاج ساده( گرم، سرد، مرطوب و خشک) و چهار مزاج مرکب ( گرم و مرطوب، گرم و خشک، سرد و مرطوب، سرد و خشک) و مزاج معتدل است. تمامی تدابیر تشخیصی، مراقبتی، پیشگیری و درمانی افراد بر اساس مزاج افراد شکل می گیرد. مزاج در طب سنتی ایران به عنوان یک رکن اساسی و ذاتی منحصر به فرد هر انسانی می باشد و این ویژگی تمامی رفتارها و نگرش ها و فعالیت های فرد را در بر می گیرد و شاید تعیین این خصوصیت هر بیمار در قبل از جراحی برای پیشگیری از اضطراب کمک کننده باشد. در تحقیقی که بر روی سطح اضطراب مادران قبل از عمل سزارین انجام شد، یافته ها نشان داد که اضطراب مادران سرد مزاج بیشتر از مادران گرم مزاج است همچنین تحقیقات نشان داد که کمترین میزان افسردگی پس از زایمان در افراد سرد مزاج بیشتر از افراد گرم مزاج است و اختلالات روحی و روانی در افراد سرد مزاج نسبت به افراد گرم مزاج بیشتر است. سیستم عصبی پاراسمپاتیک در سرد مزاج ها فعالیت بیشتری دارد و در نتیجه این افراد دچار سستی، ضعف و بی حالی می شوند اما سطج هورمون آدرنالین و نورآدرنالین در گرم مزاج ها بیشتر است و این افراد پر انرژی تر و فعال تر هستند. با توجه به تفاوت هورمونی در این دو دسته مزاج می توان گفت طبیعتا بروز اضطراب و حالات منفی در سرد مزاج ها بیشتر است. ابتلا به سندم پیش از قاعدگی نیز با مزاج ارتباط دارد و بروز این سندرم در سرد مزاج ها بیشتر است و با علائمی مانند اضطراب، فراموشی  تمایل به تنهایی همراه می باشد. البته با تمرینات ورزشی هوازی می توان علائم روانی همچون خشم، گریه، افسردگی و نگرانی در افراد سرد مزاج کاهش داد.