خون مصنوعي يك مفهوم ابتكاري در پزشكي انتقال خـون است كه در آن تركيبات خاصي طراحي شده تا وظيفـه حمـل و نقل و تحويل اكسيژن را به منظور جـايگزيني عملكـرد انتقـال خون آلوژنيك انسان در بدن انجام دهنـد. از مزايـاي زمينـه اي خون مصنوعي مي توان به عدم وجود بسـياري از ويژگـي هـاي اساسي خون انسان مانند فرآيندهاي هموسـتاتيك، گـروه هـاي خوني و دفاع ايمونولوژيك بدن اشاره كرد. در حال حاضر هدف اصلي اين مواد، پشتيباني موقـت از سيسـتم گـردش خـون تـا زماني كه مغز استخوان بدن گلبول هاي قرمز كافي را بازسـازي و انتقال اكسيژن به سلول ها و بافت ها را فراهم نمايد و مي توان به عنوان راه حلي براي انتقـال خـون در شـرايط مختلـف بـدون بسياري از مشكلات موجود، در نظر گرفته شود.
ويژگيهاي مطلوب خون مصـنوعي:
الف) عدم نياز به پيش شرط سازگاري گروه خوني
ب) ماندگاري طولاني (ترجيحاً در دماي اتاق)
ج) باقي ماندن در گردش خون براي يك دوره قابل توجه و تأثيرگـذار
د) عـدم وجـود عوامـل بيمـاري زا( مانند هپاتیت و ایدز) و اثـرات نـامطلوب آنها
هــ) توانـايي در رسـاندن مـؤثراكسيژن به بافت
جايگزين هاي مختلف خون همگـي داراي محدوديت هاي خاصي نيـز هسـتند. بـه عنـوان مثـال، در مقايسه با تزريـق خـون كامـل كـه ۳۴ روز دوام دارنـد، بيشـتر محصولات مبتني بر هموگلوبين بيش از ۲۰ تا ۳۰ سـاعت دوام ندارند كه البتـه بـه راهكـارهـايي بـراي رفـع ايـن نـواقص در محصولات خون مصنوعي روي آورده شده اسـت. همچنـين از ديگر مشكلات آن، عدم توانايي در مبارزه با بيماري هـا و لختـه شــدن طبيعــي اســت. در نتيجــه در حــال حاضــر دامنــه اي از فناوري هاي فعلي خون مصنوعي به كاربردهاي كوتـاه مـدت و كم بازده محدود خواهند شد. البته پيش بينـي مـي شـود كـه در آينده مواد مختلفي براي حمـل اكسـيژن در بـدن پيـدا شـود و علاوه بـر ايـن، محصـولاتي بـا مانـدگاري بيشـتر و همچنـين محصولاتي كه ساير عملكردهاي خون را نيز انجام مـي دهنـد توليد شود و با ويژگي هاي ذكر شـده، نويـد بخـش كاربردهـاي متنوعي است.
