افسردگی کودکی ممکن است به عوامل شیمیایی، روان شناختی یا ترکیبی از هر دو مربوط باشد. عوامل گوناگونی در ایجاد افسردگی کودکی نقش دارد ازجمله ژنتیک، عوامل زیستی، روان شناختی و محیط که عوامل محیطی شامل شیوه برخورد با کودک، محیط زندگی او، فقر، راندن کودک از خود، غفلت از کودک، مرگ یکی از عزیزان افسرده بودن پدر و مادر، ازدواج مجدد پدر و مادر، تعداد خواهر و برادر، جایگاه اقتصادی و اجتماعی خانواده، طلاق و ترکیب خانواده می باشد. پژوهش ها نشان داده اند کودکانی که بیش از ۶ ساعت به تماشای تلویزیون می نشینند، بیشتر در معرض ابتلا به اختلال های اضطرابی، پرخاشگری و نیز افسردگی قرار دارند. براساس تحقیقات دانشمندان، حدود ۴۰ تا ۷۰ درصد کودکان افسرده دست کم یک اختلال روانی دیگر را هم تجربه می کنند. اختلال هایی که ممکن است با اختلال افسردگی کودکی همراه شوند، شامل اختلال های اضطرابی، نارسایی بیش فعالی، وسواس اجباری، افسردگی، پرخاشگری، اختلال های شخصیت، اختلال خوردن، نافرمانی و لج بازی، اختلال یادگیری، استرس پس از سانحه و... می باشد.
نشانه های افسردگی عبارتند از:
- خلق افسرده در بیشتر اوقات روز، با احساس درونی غمگینی یا پوچی مشخص می شود، برای مثال گریان به نظر می رسد. در کودکان و نوجوانان بیشتر، خلق تحریک پذیر دیده می شود.
- کاهش آشکار علاقه یا لذت در تمام فعالیت ها
- کاهش چشمگیر وزن، بدون قصد رژیم یا افزایش وزن (بیش از ۵۰ درصد تغییر در یک ماه) یا کم و زیاد شدن اشتها
- کم خوابی یا پرخوابی
- خستگی و بی رمقی
- احساس بی ارزشی یا گناه مفرط
- کاهش توانایی تفکر و تمرکز یا سردرگمی
- افکار تکراری دربارهی مرگ (نه فقط هراس از مرگ)، اندیشه مکرر در مورد خودکشی یا کشیدن نقشه یا اقدام برای خودکشی
- نشانه های منجر به ناراحتی یا افت قابل ملاحظه بالینی در عملکرد اجتماعی و تحصیلی
- نشانه های ناشی از اثرات فیزیولوژیکی مستقیم یک ماده (مانند مواد مخدر یا دارو یا عارضه طبی عمومی) مانند پرکاری غده تیروئید
البته این نشانه ها، تنها ملاک های افسردگی نیستند. نشانه های جسمانی هم در این گروه، بسیار گسترده است. سردرد و دل درد، ازجمله این نشانه می باشد.
یکی از درمان های اصلی بزرگسالان یعنی استفاده از داروهای ضدافسردگی برای کودکان، بی اثر شناخته شده است. در درمان اختلال افسردگی کودکی، روان درمانی می تواند مؤثر باشد، به خصوص در پرداختن به مسائل بین فردی، روان درمانی همراه با دارودرمانی، می تواند نتایج بهتری داشته باشد. دانشمندان بر مداخله های جسمانی متعدد مانند نوردرمانی و الکتروشوک درمانی در مواقع لزوم نیز اشاره دارند. راه های درمانی دیگر، شامل استفاده از امگا ۳ ، هنردرمانی، تکنیک های حواس پرتی، کتاب درمانی، ریلکسیشن، ویتامین ث و... می باشد. به طور کلی وجود برخی رویکردهای درمانی در کنار هم می تواند نتایج بهتری داشته باشد.