دروغگویی در کودکان پیش دبستانی، بسیار شایع است؛ کودکان در این سن نمی دانند دروغگویی اشتباه است؛ در کلام اغراق می کنند، حقایق را می پیچانند وقایع را پنهان می کنند، داستان می سازند و بدیهیات را انکار می کنند؛ به همین دلیل، پدر و مادران نباید بچه ها را به خاطر این دروغگویی تنبیه کنند، بلکه باید آن را موقعیتی جهت فرصت های آموزشی بدانند و درواقع، به آنان یاد بدهند که چرا دروغگویی اشتباه است.
علل دروغگویی
ترس
یکی از مهمترین انگیزه های دروغگویی در کودکان، ناشی از ترسی است که از تنبیه والدین، معلمان و دوستان دارند. در اینجا، پدر و مادر باید بپذیرند که فرزندشان به خاطر ترس از آنان دروغ گفته، آنگاه او را به اتاق آرامی برای گفت و گوی مسالمت آمیز ببرند و پیش از متهم کردن او، به سخنانش گوش فرا دهند و با ملایمت و مهربانی با او رفتار نمایند تا ارتباط بهتری بینشان برقرار شود.
عادت
بعضی اوقات، دروغگویی در کودکان، به صورت یک عادت در می آید. ممکن است کودکی دروغ بگوید و اصرار داشته باشد که حرفش حقیقت دارد. به طور معمول، دروغگویی های عادتی، از طریق مواجهه خصومت آمیز، تقویت می شود و یکی از راه های مقابله با آن، این است که به کودک فرصت دهیم تا دروغش را بدون ترس از پیامد آن، پس بگیرد
الگوبرداری
بسیاری از پدر و مادران تصور می کنند دروغ مصلحتی یا بهانه های بی ضرر، اشکالی ندارد اما نمی دانند که کودکان از آنان یاد می گیرند و به دروغگویی می پردازند. پدر و مادران، وقتی زیر قول خود می زنند، حقایق را وارونه کرده و حسابگرانه می گویند: مجبور شدم دروغ بگویم؛ به کودکان خود دروغگویی را آموزش می دهند. کودکان قادر به فرق گذاشتن بین دروغ مصلحتی و غیرمصلحتی نیستند.
چند توصیه به پدر و مادران گرامی
- سؤال هایی که کودک را وادار به دروغگویی می کند، طراحی نکنید.
- برای راست گویی، کودک را تشویق نمایید و ارزش سخن راست را برایش توضیح دهید. کودک باید ارزش راست گفتن را در عمل، تجربه نماید.
- انتظارات و خواسته های خود را با توجه به توان کودک تعدیل نمایید.
- کودکان را با یکدیگر مقایسه نکنید زیرا موجب رشد حسادت و درنتیجه تشدید دروغگویی در آنان می شود.
- کودکان خود را سرزنش و تحقیر نکنید زیرا کودک برای جبران آن، به دروغگویی روی می آورد.
- به سخنان آنان خوب گوش کنید و اجازه دهید احساسات خود را آزادانه بیان کنند.
- الگوی مناسبی برای فرزندان باشید. فرزندان ما آن چیزی می شوند که ما هستیم، نه آنچه که می خواهیم.