در موسیقی درمانی، گوش دادن و ساخت آهنگ، به منزله ابزارهای درمان هستند که به نشان دادن احساسات و هیجانات، تسهیل در برقراری ارتباط و بهبود ناراحتی های جسمی کمک می کند. در واقع، احساسات و عواطف در قالب کلمات و آهنگ ها بروز می کنند اما موسیقی، هیجانات را هم تحریک می کند و موجب تقویت اعتماد به نفس می شود که این امر می تواند بعضی از ناراحتی ها را بهبود بخشیده و به برقراری ارتباط بهتر با دیگران کمک کند. همچنین موسیقی، مغز و به خصوص مراکز احساسی را فعال می کند و تاثیراتی نیز بر سیستم تنفس قلب و ماهیچه ها دارد.
فواید موسیقی درمانی
- بهبود اخلاق و کیفیت زندگی:  به خصوص برای بیمارانی که مدت طولانی در بیمارستان تحت درمان هستند.
- کاهش استرس، اضطراب و فشارهای روحی: به عنوان مسکن برای بیماران، پیش از عمل جراحی و زایمان توصیه می شود.
- تسکین درد: موسیقی، ادراک درد را کاهش داده و تحمل درد در بیماری هایی مانند آرتروز، دردهای مزمن، سردرد را بالا می برد.
- بهبود کیفیت زندگی در بیماران مبتلا به اسکیزوفرنی
- کاهش برخی علائم مربوط به بیماری اوتیسم
- بهبود کیفیت خواب
- از دیگر فواید موسیقی درمانی، می توان به تاثیر آن در رشد کودکان، بهبود مراقبت های پیش از تولد، تسکین ناراحتی های مربوط به بیماری آلزایمر، کمک به بیماران مبتلا به پارکینسون در سازگاری آنان با محیط و اطرافیان، تسکین برخی علائم افسردگی اشاره کرد. همچنین این روش درمانی معمولا برای بهبود مشکلات رفتاری یا ناسازگاری اجتماعی، معلولیت های جسمی یا ذهنی ،مشکلات یادگیری، عقب ماندگی تحصیلی نیز توصیه می شود.
- استفاده از موسیقی درمانی در طول دوران بارداری به دلیل تقویت رابطه مادر و جنین و همچنین در سالمندانی که گرفتار مشکلات مختلفی هستند نیز کاربرد دارد.
روش های موسیقی درمانی
- موسیقی درمانی غیرفعال یا نهفته: شامل گوش دادن به یک برنامه شنیداری متناسب با سن، فرهنگ و مشکلات روان شناسی می شود. این روش معمولا با تکنیک های ریلکسیشن مرتبط است.
- موسیقی درمانی فعال: مبتنی بر تولیدات صوتی به کمک صداها، ضربات آهنگین و دیگر وسایل است. فرآیند صوتی و تنفسی، کشیدگی تارهای صوتی را آزاد کرده و به شناخت فرد از بدنش کمک می کند. آواز خواندن، مشکلات زبانی را بهبود بخشیده و حافظه را تقویت می نماید.