یکی از بیماری‌های شایع دهان، که به صورت ضایعات دردناک در مخاط دهان، زبان یا لثه ظاهر می‌شود؛ آفت دهان است. آفت دهان  که یک بیماری قارچی است، ممکن است منشأ ارثی داشته باشد یا توسط یک عامل محیطی مشترک مثل یک نوع ماده‌ی غذایی خاص و آلرژی‌زا بروز کند و به علت مرطوب بودن محیط دهان سرعت بهبودی بسیار کم می باشد. آفت‌های دهانی واگیردار نیستند و عموماً در عرض حدود یک هفته، خودشان بهبود می یابند. آنها کمتر از یک سانتیمتر قطر دارند و به صورت تکی و یا دسته‌ای ظاهر می‌شوند. نوع نادرتر و شدیدتر آفت، زخمهای بزرگتری ایجاد می‌کند، که ممکن است دو هفته یا بیشتر ادامه داشته باشد و می‌تواند جراحت نیز ایجاد کند.
دلایل ایجاد آفت دهان:
- ضعف سیستم ایمنی
- استرس
- حساسیت به یک غذای خاص
- هنگام آسیب دیدگی های جزئی مانند تصادفی گاز گرفتن زبان و یا ضربه مسواک به دهان
- بعد از خوردن غذاهای حساسیت زا و بعضی داروها
- هنگام تغییرات هورمونی مثلا در زمان های از چرخه ی قاعدگی
-هنگام کمبود مواد مغذی مثل ویتامین B ۱۲ و یا آهن و اسیدفولیک
- آسیب های ناشی از دندان مصنوعی و یا سایش نوک دندان ها
- ویروس ها شامل ویروس هرپس سیمپلکس (تب خال) و یا وارسیلا زوستر ویروس به وجود آورنده ( آبله مرغان و زونا )
- مشکلات گوارشی مانند بیماری سیلاک و یا کورن
- هنگام ترک سیگار
- سرطان دهان (در موارد بسیار نادر)
- رادیوتراپی اطراف سر و گردن

درمان آفت دهان:
- اجتناب از برخی غذاها: در هنگام آفت دهان؛ غذاهای تند، شور، اسیدی و داغ را مصرف نکنید که موجب تحریک بیشتر آفت دهان می شوند.
- شستشو با نمک: شستشو با آب و نمک در بهبود آفت دهان موثر است که شاید بخاطر خاصیت گندزدائی کلر نمک است.
- ماست: خنکی ماست باعث درد کمتر آفت شده و اگر ماست پروبیوتیک باشد بهتر است.
- چای سیاه: چای کیسه ای را مستقیم روی آفت دهان بگذارید تا درد را تسکین دهد یا چای سرد شده را غرغره کنید. تانن چای در الیتام آفت دهان موثر است.

- یخ: یخ باعث تسکین درد و التهاب زخم ناشی از آفت می شود.
- زینک (روی):  مصرف روی باعث بهبود آفت دهان می شود
- ویتامین E: متحویات یک کپسول ویتامین E را بر روی آفت دهان بریزید تا مانع عفونت و بهبود آفت دهان شود.
- خمیر: با استفاده از هیدروکسید منیزیم و یک دهان شویه حاوی بی کربنات سدیم یا نمک می توان خمیری درست  کرد و با کمک یک گوش پاک کن بر روی آفت قرار داد
- دهان شویه ضد میکروبی: دهان شویه ضد میکروبی هر گونه باکتری، ویروس و قارچ را از بین می برد.
- لیزر: با لیزر در عرض چند دقیقه می توان آفت دهان را از بین برد.
- داروها: یک قطره آفتین ژل را با یک تکه پنبه بر روی آفت دهان گذاشته و ۲۰ ثانیه فشار دهید و سپس دهان را شستشو دهید. ژل کولین سالیسیلات، قطره میرتکس، مسکن های استروئیدی را هم می توان مصرف کرد.

- فلفل قرمز: مقداری فلفل قرمز آسیاب شده را با آب گرم مخلوط کرده و خمیر حاصل را چند بار در روز بر روی افت بگذارید.
- آلوئه ورا: ژل آلوئه ورا را در آب حل کرده و روز سه بار غرغره کنید.
- ویتامین B: مصرف مکمل زیرزبانی ویتامین B۱۲ مانع از بازگشت مجدد آفت دهانی می شود. مصرف ویتامین های گروه B مانع از ابتلا به آفت دهان می شود.

- سرکه سیب: سرکه سیب دارای اسید سیتریک است که باکتری های خطرناک را از بین می برد. سرکه سیب را با آب گرم مخلوط کرده و به عنوان دهان شویه استفاده کنید.
- آب اکسیژنه: یک قاشق چای خوری جوش شیرین را با یک قاشق نمک و یک چهارم فنجان آب اکسیژنه و یک چهارم فنجان آب مخلوط کرده و به عنوان دهان شویه استفاده کنید.
- مریم گلی: دو قاشق چای خوری مریم گلی خشک را در یک فنجان آب داغ بریزید و بگذارید سرد شود و روزی چند بار به عنوان دهان شویه استفاده کنید، تا آفت دهان رفع شود.
- برگ ریحان: روزی دوبار؛ چند عدد برگ ریحان تازه را بجوید تا آفت دهان بهبود یابد.
- پیاز: پیاز دارای سولفور می باشد که در درمان آفت دهان موثر است. پیاز را می توان بصورت خام یا چاشنی غذا مصرف کنید.
- گوجه فرنگی: روزی سه بار آب گوجه فرنگی را قرقره کنید یا گوجه فرنگی را بصورت خام مصرف کنید.

- عسل: عسل خاصیت ضد التهابی دارد. در طی روز، چند بار روی آفت دهان مقدار زیادی عسل بمالید.

- گل همیشه بهار: مقداری گل همیشه بهار خشک را بجوشانید و بگذارید سرد شود سپس آن را قرقره کنید.
- روغن ها: روغن نارگیل، درخت چای، میخک، اسطوخودوس، آویشن یا نعناع را مستقیم بر روی آفت بگذارید و پس از ۲۰ دقیقه شستشو دهید.
- شیر نارگیل: شیر نارگیل را روزی چند بار به عنوان دهان شویه استفاده کنید. این کار را تا بهبودی آفت دهان ادامه دهید.
- تخم گشنیز: یک قاشق تخم گشنیز را در آب بجوشانید و بگذارید سرد شود. سپس روزی چند بار به عنوان دهان شویه استفاده کنید.
- دارچین: مقداری دارچین را در آب گرم مخلوط کرده و به عنوان دهان شویه استفاده کنید.
- زردچوبه: مقداری زرد چوبه را با یک قاشق گلیسیرین  یا آب مخلوط کرده و خمیر حاصل را بر روی آفت بگذارید.
- تغذیه: خوردن آب پرتقال، شاه توت، دوغ و پاپایا به بهبود زخم آفت دهان کمک می کند.

- جوش شیرین: جوش شیرین می توان اسید دهان را خنثی کرده و قارچ های عامل آفت دهان را از بین ببرد. دو قاشق جوش شیرین را با آب مخلوط کرده و خمیر حاصل را بر روی آفت بگذارید و پس از چند دقیقه شستشو دهید. این کار را روزی چند بار انجام دهید.

- سیر: سیر خاصیت ضد قارچی داشته و همچنین باعث تقویت سیستم ایمنی بدن می شود. می توان روغن سیر را روی آفت بمالید یا چند عدد سیر را بجوید.