بر اساس حکمت و مبانی دین اسلام تمامی موجودات عالم هدفمند خلق شده اند. در سوره انعام آیه ۳۸  خداوند می فرماید هیچ جنبنده ای در زمین و هیچ پرنده ای که با دو بال خود پرواز می کند، نیست مگر اینکه امت های همانند شما هستند. ما هیچ چیز را در این کتاب، فرو گذار نکردیم سپس به سوی پروردگارشان محشور می گردند. در روایات و تجارب انسانی هم نمونه های فراوانی درباره شعور و درک حیوانات به چشم می خورد مثلا در قرآن آمده است که حضرت سلیمان(ع) همراه با سپاهیانش از منطقه ای عبور می کردند، مورچه ای به سایر مورچگان گفت: فوری به خانه هایتان بروید، تا زیر پای ارتش سلیمان له نشوید. شناخت دشمن جزو غریزه مورچه است، ولی اینکه می فهمد این شخص نامش سلیمان و همراهانش ارتش اویند، این بالاتر از غریزه است. یا هدهد در آسمان از شرک مردم زمینی مطلع شده و نزد سلیمان (ع) گزارش می دهد که مردم منطقه سبا خداپرست نیستند، آنگاه ماموریت ویژه ای می یابد، شاخت توحید و شرک و زشتی شرک و ضرورت گزارش به سلیمان پیامبر (ع) و ماموریت ویژه پیام رسانی بالاتر از غریزه است و اینکه هدهد در جواب بازخواست حضرت سلیمان (ع) از علت غایب بودنش عذری موجه و دلیلی مقبول می آورد، نشانه شعوری بالاتر از غریزه است. همچنین حرف زدن پرندگان با یکدیگر و افتخار حضرت سلیمان (ع) به اینکه خداوند زبان پرندگان را به او آموخته است نیز نشانه ادارک در پرندگان است. از موارد دیگری که نشانه ادراک و شعور در حیوانات است می توان به وجود وفا در برخی حیوانات، از جمله سگ نسبت به صاحبخانه و فرزندانش یا تعلیم سگ شکاری و سگ پلیس برای کشف قاچاق، یا خرید جنس، نام برد. همچنین در اسلام از ذبح حیوانات در برابر چشم حیوان دیگر، نهی کرده است که این نشانه شعور حیوان به ذبح و کشتن است.