در دنیای پرهیاهوی امروز، شاید ساده‌ترین و در دسترس‌ترین فعالیتی که بتواند ساعاتی سرشار از شادی و یادگیری را برای کودکانمان به ارمغان بیاورد، همان "آب‌بازی" باشد. این فعالیت ساده، که از دیرباز جزء محبوب‌ترین بازی‌های کودکان در همه فرهنگ‌ها بوده، تنها یک سرگرمی نیست، بلکه یک ابزار قوی و چندبعدی برای پرورش ذهن، جسم و روح کودک است. از تقویت خلاقیت و مهارت‌های اجتماعی تا رشد عاطفی و کلامی، فواید آب‌بازی آنقدر گسترده است که هر والدینی را متقاعد می‌کند تا نگاه ویژه‌ای به این "بازی" داشته باشد. در این مقاله، با ما همراه شوید تا با گوشه‌ای از این دنیای شگفت‌انگیز و تأثیرات عمیق آن بر فرآیند رشد کودک آشنا شوید.
تأثیر آب بازی بر کودک
اساساً بازی با آب به عنوان یکی از مهم‌ترین و لذت‌بخش‌ترین بازی‌هایی است که کودکان می‌توانند انجام دهند. آب بازی یکی از بهترین بازی‌های کودکان می‌باشد و آنها ساعات بسیاری، بدون آن که ابراز ناراحتی کنند یا از انجام آن خسته شوند، به آب بازی می‌پردازند. گاه با دستان کوچک خود به سطح آب می‌کوبند و از پاشیدن قطرات آب به سر و صورت خود احساس وجد می‌کنند. گاه اسباب‌بازی‌های خود را با آب می‌شویند و یا با بالا و پایین رفتن آنها را در آب با دقت می‌نگرند. در این مقاله قصد دارم به بیان برخی از خواص آب بازی در روند کشف استعدادها و خلاقیت کودکان بپردازم:
آب بازی: آرامش‌بخش کودکان:
آب مایعی آرامش‌بخش برای همه افراد است. کودکان نیز در آب احساس آرامش می‌کنند. اگر در طول روز، کودک بدخلق بوده و در کل، روز غیر قابل تحملی را گذرانده باشد، می‌توان با پر کردن یک لگن از آب با دمای مناسب و گذاشتن کودک در آن، آرامش او را دوباره تأمین کنیم. آب بازی الزاماً نیازمند وسایل جانبی دیگری نیست، ولی چنانچه در هنگام آب بازی کودک، وسایل دیگری نیز در اختیار او بگذاریم، هم او سرگرم‌تر می‌شود و هم تأثیر مستقیم بر خلاقیت وی و کشف استعدادهای درونی او خواهد داشت. والدین می‌توانند با مقداری وسایل ساده از قبیل عروسک، قیف، قاشق و سایر وسایل مشابه، علاوه بر تقویت هوش کودک خود، محیط آب را آرامش‌بخش‌تر نمایند. والدین باید در انتخاب وسایل سعی کنند به صورت ترکیبی وسایلی را که بر روی آب می‌مانند و همچنین وسایلی که در آب فرو می‌روند استفاده کنند.
آب بازی: تقویت کننده خلاقیت و ابتکار کودک:
یکی دیگر از خواص آب بازی، تحریک قوه خلاقیت در کودکان می‌باشد. آب بازی کودکان باعث می‌شود که آنان قوه خلاقیت خود را پرورش دهند. در این بین، وظیفه والدین، بسیار سنگین و حساس می‌باشد. والدین همان گونه که در بند اول گفته شد، باید با در اختیار قرار دادن وسایل مختلف، زمینه کشف استعدادهای کودکان را فراهم نمایند. آنان می‌توانند به جای آنکه خارج از محیط بازی با یک حوله منتظر خسته شدن کودک و بیرون آمدن او از آب باشند، در کنار او و همراه او، زمینه کشف موقعیت‌های جدید بیشتری را برای کودک فراهم نمایند. کودکان نیز می‌توانند آزمایش‌های گوناگونی را در آب انجام دهند. آزمایش‌هایی همچون چگونگی معلق ماندن یک وسیله بر روی آب، چگونگی فرو رفتن وسیله دیگر در آب، شستن یک تکه پارچه با آب، جذب شدن آب در یک اسفنج، ریختن آب در یک نایلون و تغییر شکل دادن نایلون با حرکت دادن آن در آب، توجه به بی‌رنگ بودن آب، حل شدن برخی مواد در آب و برعکس حل نشدن برخی دیگر از مواد و بسیاری از آزمایش‌های مشابه، می‌تواند تأثیر بسیار زیادی در تقویت خلاقیت کودک داشته باشد.
آب بازی، عامل رشد عاطفی و هیجانی کودک:
کودکان عاشق آب بازی هستند. شاید این برای والدین هم یک سوال باشد که چرا کودک آنها، ساعات متوالی در آب می‌ماند، ولی هیچ اعتراضی نمی‌کند؛ یا چرا این محیط برای او خسته کننده و تکراری نمی‌شود. نکته این است که در آب بازی، کودک تنش‌های خود را کاهش می‌دهد و به آرامشی روانی دست می‌یابد. آب بازی به او احساس قدرت می‌دهد. آب بازی کنجکاوی او را تحریک می‌کند و راه جستجوی ناشناخته‌ها را پیش روی او باز می‌کند. از لحاظ روانی و عاطفی هم، کودک می‌تواند در محیط آب شلوغ کند و به این شکل انرژی نهفته شده خود را آزاد نماید. در محیط آب، دختر بچه می‌تواند عروسک خود را بشوید و از لحاظ عاطفی از انجام این کار لذت ببرد. پسر بچه هم با زدن دست خود بر روی آب انرژی خود را تخلیه می‌کند.
آب بازی، عامل رشد گویایی و افزایش دایره لغات:
یکی از مهم‌ترین نیازهای کودکان، قدرت بیان درخواست‌های خود از طریق سخن گفتن می‌باشد. در واقع برای این که کودک خردسال بتواند در جامعه نقش موثری ایفا نماید، باید قادر به درک معانی مشترک کلمات و ساخت زبان باشد تا نیازهای زبانی خود را برآورده سازد. یکی از تاثیرات آب بازی بر کودکان، ارتقای قدرت سخن گفتن و افزایش دایره لغات در آنان می‌باشد. کودکان از طریق آب بازی، با کلمات جدیدی آشنا می‌شوند و با به کار بردن این کلمات، دایره لغات آنان گسترده‌تر می‌شود. آنان در محیط آب با مفاهیمی مانند آب، قطره، زلال، گرم، سرد، خنک، داغ، خیس، تر، خشک، سطح، کف، نم و بسیاری از کلمات دیگر آشنا می‌شوند. والدین باید در هنگام کسب تجربه عملی با کودک نوپای خود از کلمات مناسب استفاده نمایند. آنها باید در خصوص آب و خواص آن با کودک خود گفتگو کنند. گفتگو با کودک می‌تواند راجع به موضوعاتی مانند جاری شدن آب، خواص آن و موضوعاتی از این قبیل باشد. حتی والدین می‌توانند در مورد آب برای کودک خود داستان تعریف کنند.
آب بازی، موجب رشد اجتماعی کودک می شود:
یکی از مهم‌ترین خواص آب بازی برای کودکان، رشد اجتماعی کودک است. کودکان به هنگام آب بازی فرا می‌گیرند که چگونه با دیگران ارتباط مؤثر برقرار کنند. آب بازی در واقع حس تعاون، همکاری، مشارکت، اطاعت از قوانین و مقررات، رعایت نوبت و انعطاف پذیری را در کودک تقویت می‌کند. والدین می‌توانند در تمامی اموری که در خانه با آب انجام می‌دهند، کودک خود را مشارکت دهند؛ برای نمونه کودک می‌تواند برای والدین لباس‌ها را آب کشی کند و یا ظروف کوچک ملامین و پلاستیکی را بشوید. اگر این کارها توسط کودک به طور کامل انجام نمی‌گیرد ناراحت نشوید؛ زیرا در عین حال تأثیری فوق العاده بر رشد اجتماعی کودک شما خواهد داشت.
در پایان، ذکر این نکته را لازم می‌دانم که اگرچه فصل تابستان بهترین موقع برای آب بازی کودک شما می‌باشد، ولی آب بازی، تنها مختص تابستان نمی‌باشد، بلکه در بهار و پاییز هم آب بازی بسیار لذت بخش است؛ زیرا این فصول با خود کف و گل‌های برآمده از آب را همراه دارند.